Rozmowa z mec. Joanną Żurek-Krupką, Przewodniczącą Wyższej Komisji Rewizyjnej KRRP
Ustawa o radcach prawnych wyposażyła Wyższą Komisję Rewizyjną w kompetencję kontrolowania działalności finansowej Krajowej Rady Radców Prawnych ? czy takie usytuowanie WKR może stawiać ją ponad KRRP? Czy to w ogóle możliwe?
Artykuł 61 ustawy o radcach prawnych wskazuje ogólnie na kompetencje Wyższej Komisji Rewizyjnej. Uszczegółowienie zadań WKR znajdujemy w regulaminie działalności samorządu radców prawnych i jego organów. Paragraf 30 regulaminu precyzuje zadania kontrolne komisji, czyli opiniowanie sprawozdań finansowych oraz badanie dokumentów dotyczących działalności gospodarczej i finansowej Rady. Powyższe zadania wskazują, owszem, na działania kontrolne komisji, lecz nie ma to nic wspólnego z nadrzędnością WKR nad KRRP. Komisja w związku z taką kontrolą wydaje opinie, zalecenia, ustalenia i wnioski. Przedkłada je Prezydium KRRP. Uchwały WKR zawierające powyższe wskazania rozpatruje KRRP.
Jednak w uzasadnionych przypadkach WKR może wnioskować do Prezydium o zwołanie zjazdu. Co takiego musiałoby się wydarzyć, żeby komisja skorzystała z tej kompetencji?
Mając na uwadze moje doświadczenia ? to dzisiejsze jako przewodnicząca WKR oraz to z poprzedniej kadencji, gdy byłam członkiem tej komisji, uważam, że nie ma i nie było przesłanek do zastosowania tego przepisu. Trudno mi sobie wyobrazić, że WKR wnioskuje o zwołanie zjazdu nadzwyczajnego. Przede wszystkim musielibyśmy mieć bardzo ważny powód ? musiałoby dojść do rażącego naruszenia przepisów w zakresie ustawy o rachunkowości albo do sytuacji, w której to KRRP wykonywałaby budżet w sposób niezgodny z uchwałą budżetową, czyli nie stosowałaby się do jego zapisów. Nie wyobrażam sobie, żeby doszło do tego typu naruszeń również dlatego, że nad sprawami finansowymi KRRP czuwa jej skarbnik, który odpowiada za gospodarkę finansową. Oczywiście w działalności KRRP zdarzają się czasem jakieś uchybienia, ale to nie są sprawy, które mogłyby skutkować koniecznością wnioskowania przez WKR o zwołanie nadzwyczajnego zjazdu.
W historii samorządu nigdy nie zdarzyła się taka sytuacja. Ostatni nadzwyczajny zjazd był zwołany na wniosek okręgowych izb radców prawnych i nie dotyczył naruszeń dyscypliny finansowej. Obecnie również nie ma co do tego żadnych podstaw, ale taka kompetencja WKR faktycznie istnieje.
Kiedy WKR ostatnio kontrolowała KRRP?
WKR działania kontrolne prowadzi zgodnie z przyjętym planem, ustalanym przez komisję na każdy kolejny rok budżetowy. Zgodnie z ustawą WKR powinna odbyć co najmniej dwa posiedzenia w roku. Komisja tej kadencji odbywa trzy takie posiedzenia. I tak w 2019 r. odbyła się kontrola gospodarki finansowej KRRP za ubiegły rok. Na najbliższym posiedzeniu ocenimy sprawozdanie finansowe KRRP za ubiegły rok. Jeżeli widzimy potrzebę dokonania kontroli w pewnych działach gospodarki finansowej, na bieżąco podejmujemy kontrolę w tym zakresie.
Co tak naprawdę kontrolujecie?
Jak już powiedziałam, na początku roku zawsze kontrolujemy dokumenty finansowe, przeglądamy je, sprawdzamy, czy wydatki KRRP są realizowane zgodnie z ustawą o rachunkowości. Sprawdzamy więc, czy są akceptowane przez Skarbnika KRRP i czy widnieją na nich wszystkie wymagane podpisy, czy wydatki zgodne są z założeniami budżetu i czy są one celowe. Przeglądamy również umowy cywilnoprawne zawierane z podmiotami zewnętrznymi ? przede wszystkim sprawdzamy, czy zawierane umowy służą realizacji celów KIRP, określonych ustawą, a także sprawdzamy je pod kątem gospodarności. Jeżeli dostrzegamy pewne nieprawidłowości ? formułujemy wnioski, zalecenia.
Jakie były wnioski i czy Rada się do nich zastosowała?
Na podstawie dotychczasowego doświadczenia muszę stwierdzić, że nasze zalecenia czy wnioski w większości zostały pozytywnie rozpatrzone. Tu muszę wskazać na wnioski komisji dotyczące kosztów wynajmu nieruchomości na potrzeby KIRP i zalecenie ukierunkowane na zakup siedziby KIRP. Zakup taki został sfinalizowany.
Również z naszej inicjatywy KRRP wprowadziła zmiany w obowiązujących uchwałach, np. wprowadzono zmianę uchwały w zakresie należności z tytułu podróży służbowych związanych z pełnieniem funkcji lub wykonywaniem zadań, poprzez ujęcie w uchwale zwrotu kosztów samolotami, jeżeli koszt takiej podróży byłby niższy od kosztów ujętych w tej uchwale. A więc, jak widać, komisja wskazuje pewne rozwiązania i podpowiada, w jakim kierunku należałoby pójść, aby było oszczędniej. Wskazujemy na rozwiązania, które należałoby zastosować, aby zagospodarowywać nasze pieniądze (nasze ? radców prawnych), jak najbardziej celowo i zgodnie z ustawą o rachunkowości. Kontrola dokumentów finansowych obejmuje sprawdzenie poprawności zastosowanych zasad zgodnie z ustawą o rachunkowości. I tu również komisja zaleciła działania, które finalnie m.in. doprowadziły do wprowadzenia rejestru umów, z którego to jasno wynikają operacje księgowe dokonane w konkretnych datach i z konkretnymi podmiotami.
Dlaczego trzy posiedzenia? Czy jest jakiś problem?
Nie, to nie wynika z problemów, lecz z potrzeby. W opinii WKR jest to liczba optymalna, aby prawidłowo wypełniać swoje obowiązki. Podczas pierwszego posiedzenia na początku każdego roku kontrolujemy dokumenty finansowe za poprzedni rok. Na drugim przeprowadzamy badanie sprawozdania finansowego za poprzedni rok i wydajemy opinię w jego sprawie. W tym roku odbyło się to w maju. Natomiast trzecie posiedzenie poświęcamy kontroli wybranego działu gospodarki finansowej KRRP ? to może być np. doskonalenie zawodowe, działalność zagraniczna, aplikacja, wizerunek i promocja zawodu. W ubiegłym roku ocenialiśmy działalność socjalną na rzecz seniorów, tj. Fundusz Seniora.
I jaka była ta ocena?
Pozytywna ? sformułowaliśmy jedynie zalecenie dotyczące uporządkowania przepisów normujących tę działalność.
Jaka sfera działalności KRRP ma być w tym roku poddana takiej kontroli?
Tego jeszcze nie wiem. To będzie przedmiotem ustaleń na najbliższym posiedzeniu WKR.
Czy WKR współpracuje z komisjami w izbach?
Komisje rewizyjne poszczególnych OIRP mają analogiczne kompetencje w stosunku do rad OIRP. Każda z komisji w OIRP działa na podobnych zasadach jak WKR. Są to jednak zupełnie niezależne od siebie organy, wykonujące swoje zadania na innych płaszczyznach: WKR na poziomie KIRP, a okręgowe komisje rewizyjne na poziomie okręgowych izb radców prawnych.
WKR liczy kilkunastu członków ? czy tej pracy jest aż tak dużo?
WKR obecnej kadencji liczy 19 członków. De facto w jej skład wchodzi po jednym przedstawicielu z każdej OIRP. To bardzo dobre rozwiązanie, gdyż dzięki temu każda izba ma możliwość kontroli gospodarki finansowej KRRP poprzez swojego przedstawiciela. Wpływy budżetu KIRP to 30% składek z poszczególnych OIRP. Na przykład z mojej ? krakowskiej izby ? corocznie do tego budżetu KIRP wpływa ok. 1 mln zł. Dzięki takiemu rozwiązaniu przedstawiciele izb widzą, jakie wpływają środki i jak są one wydatkowane. Mają możliwość bezpośredniej kontroli i oceny wydatków.
Faktem jest, że pracy mamy dużo. Jest ona żmudna i wymaga dużego zaangażowania każdego z członków komisji. Każdorazowo przygotowując się do posiedzenia, zaznajamiamy się z dokumentami będącymi przedmiotem kontroli. Jesteśmy z różnych krańców Polski, przyjeżdżamy do Warszawy w dniu poprzedzającym posiedzenie komisji i wówczas dyskutujemy o założeniach i kierunkach kontroli. Zastanawiamy się, jak pewne sytuacje ocenić. To praca, której nie widać, ale później na posiedzeniu, gdy analizujemy konkretne dokumenty, wiemy, o czym rozmawiamy. Muszę podkreślić, że członkowie WKR są bardzo zaangażowani w tę pracę i każdy coś do niej wnosi. Konkluzje: wnioski, zalecenia, które finalnie formułujemy, są przemyślane. Tego może nie widać, ale na to składa się bardzo ciężka praca z dokumentami finansowymi, co wymaga nie tylko wiedzy, lecz także doświadczenia.
Czy w zakresie kompetencji WKR należałoby coś zmienić, a może są one zbyt duże, co przeszkadza Prezydium KRRP i całej Radzie?
Nie zauważyłam, aby kompetencje WKR prowadziły do jakichkolwiek konfliktów z Prezydium Rady czy całą Radą. Członkowie KRRP czy też Prezydium KRRP jako jej organu wykonawczego doskonale zdają sobie sprawę z tego, że te kontrole muszą się odbywać i że służą nam wszystkim. Sądzę, że ?kontrolowani? wiedzą, iż działamy na rzecz prawidłowego funkcjonowania naszego samorządu. WKR ma za zadanie kontrolować działalność gospodarczą i finansową KRRP i oceniać tę działalność pod kątem zgodności z ustawą o rachunkowości. Wnioski, zalecenia WKR, jak sądzę, są pomocne w realizacji zadań samorządu na szczeblu krajowym i prowadzą do poprawy działalności w zakresie gospodarki finansowej KIRP.
Przewodniczenie WKR to niejedyna pani funkcja w samorządzie. Aktywnie działa pani również w izbie krakowskiej.
Jestem skarbnikiem OIRP w Krakowie drugą kadencję i muszę przyznać, że bardzo mocno się w tę pracę angażuję. Wydatkowanie pieniędzy koleżanek i kolegów traktuję tak, jakbym wydawała własne pieniądze. Pilnuję ich i jestem przekonana, że są one wydatkowane celowo i zgodnie z zasadami gospodarności.
I z pewnością nie ma pani problemów z komisją rewizyjną w izbie. A może traktują panią po znajomości?
Nie sądzę, by moja funkcja w WKR miała na to jakikolwiek wpływ. W poprzedniej kadencji nie byłam przecież przewodniczącą WKR, a nadzór okręgowej komisji rewizyjnej był na tym samym poziomie. Okręgowa komisja rewizyjna zawsze wnikliwie analizuje wydatki budżetowe izby. Zaprasza mnie na swoje posiedzenia, podczas których zadaje pytania w zakresie tych wydatków. Nasza współpraca układa się bardzo dobrze i jestem wręcz wdzięczna komisji, że wnikliwie analizuje wydatki i zwraca uwagę na ewentualne zagrożenia wynikające z bieżącej działalności.
Czy te funkcje, które zapewne bardzo panią absorbują, nie powodują perturbacji w wykonywaniu zawodu radcowskiego? Prowadzi pani przecież własną kancelarię.
Nie mam z tym problemu, tak jak z wykonywaniem czynności zawodowych wynikających z umowy o pracę w administracji publicznej ? oprócz tego, że prowadzę kancelarię, pracuję bowiem również na etacie w Urzędzie Miejskim w Dębicy, gdzie pełnię funkcję koordynatora radców prawnych. Funkcje przewodniczącej WKR oraz skarbnika OIRP są absorbujące, ale ja lubię takie wyzwania. Lubię mieć dużo zadań i im więcej ich mam, tym bardziej mobilizuję się do działania. Moje funkcje absolutnie nie przeszkadzają mi w pracy zawodowej. Dodatkowo zajmuję się pracą charytatywną. Jestem zaangażowana w działalność stowarzyszenia Ruch Kobiet do Walki z Rakiem Piersi ?Europa Donna Dębica?, dzięki czemu mogę pomagać osobom, które tego potrzebują.?
Rozmawiał Bogdan Bugdalski
