Przegląd najważniejszych zmian w ustawodawstwie ostatnich dwóch miesięcy.
Wejście w życie
19 grudnia 2023 r. to początek obowiązywania ustawy nowelizującej ustawę o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2699), w której parlament zdecydował o przesunięciu daty wdrożenia środków technicznych umożliwiających realizację przepisów ustawy poza aktualnie obowiązującą datę graniczną, tj. 31 grudnia 2023 r. Obowiązek stosowania e-Doręczeń w korespondencji miał dotyczyć m.in. radców prawnych, adwokatów, notariuszy, rzeczników patentowych, doradców podatkowych i doradców restrukturyzacyjnych. Zgodnie z uchwalonymi przepisami termin wdrożenia e-Doręczeń nie może być wcześniejszy niż 30 marca 2024 r. i późniejszy niż 1 stycznia 2025 r. i ma być określony w komunikacie Ministra Cyfryzacji. Minister Cyfryzacji już wydał ten komunikat i określił datę początkową obowiązywania tych regulacji na dzień 1 października 2024 r.[1]
15 lutego 2024 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1606), która wzmacnia systemową ochronę małoletnich przed skrzywdzeniem oraz podwyższa standardy uczestnictwa małoletnich w procedurach sądowych. Proponowane zmiany w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym polegają m.in. na doprecyzowaniu przepisów o reprezentacji małoletniego, przy jednoczesnej zmianie terminologii: obecnie obowiązujący termin „kurator” zostanie zastąpiony określeniem „reprezentant dziecka”. Ustawa modyfikuje też przepisy dotyczące kuratora osoby niepełnosprawnej, m.in. określając, że celem ustanowienia kuratora jest wsparcie przy prowadzeniu określonej sprawy, wszystkich spraw lub spraw określonego rodzaju, nie zaś pomoc w ich prowadzeniu. Ustawa określa także zasady wysłuchiwania małoletnich w postępowaniu cywilnym, co ma zapewnić im właściwe warunki, minimalizujące stres. Przeprowadzenie wysłuchania będzie uzależnione od zgody małoletniego. Ponadto o opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności lub przestępstwo znęcania się, pokrzywdzony będzie każdorazowo informowany z mocy prawa, o ile nie oświadczy, że z takiego uprawnienia rezygnuje. Proponowana zmiana w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wprowadzi kwestionariusz jako narzędzie służące prawidłowej diagnozie stanu i sytuacji dziecka, a przez to oszacowaniu ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia. Ustawa przewiduje także wprowadzenie standardów ochrony małoletnich. Będzie je musiał wprowadzić każdy podmiot zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, artystyczną, medyczną, sportową, religijną, turystyczną, do której uczęszczają, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni, organizatorzy działalności o takim charakterze, a także organizatorzy działalności związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich oraz podmioty prowadzące usługi noclegowo-hotelarskie oraz turystyczne. Proponuje się ponadto wprowadzenie procedury analizowania zdarzeń, w wyniku których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkich obrażeń ciała – tzw. analizy poważnych przypadków (ang. Serious Case Reviews, SCR).
Łukasz Nykiel
[1] Więcej na s. 31.
