Po raz pierwszy w historii samorządu radcowskiego Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Radców Prawnych został zwołany w trybie art. 58 pkt 3 ustawy o radcach prawnych, tj. na wniosek co najmniej jednej trzeciej izb. Tryb ten zobowiązuje KRRP do zwołania NKZRP w terminie nieprzekraczającym dwóch miesięcy od złożenia wniosku.
Wniosek o zwołanie NKZRP został złożony 18 września na trzy dni przed posiedzeniem KRRP i ograniczał się do dwóch punktów porządku obrad.
KRRP, nie dysponując żadnymi szczegółowymi informacjami na temat przedłożeń proponowanych przez wnioskodawców, na kolejnym posiedzeniu, zwołanym w trybie nadzwyczajnym na dzień 13 października, podjęła uchwałę o zwołaniu NKZRP na dzień 10 listopada.
Projekty uchwał proponowanych do rozpatrzenia przez NKZRP zostały przedłożone przez siedem z ośmiu izb wnioskujących o zwołanie Zjazdu w dniach 26 i 27 października br. Jedna z izb, pomimo regulaminowego obowiązku, w ogóle nie przekazała takich projektów. Przedstawienie projektów uchwał na 15 dni przed posiedzeniem NKZRP uniemożliwia dokonanie rzetelnej analizy projektów oraz szczegółową ocenę prawną proponowanych rozwiązań, a także przewidywanych skutków ich wprowadzenia. Należy zaznaczyć, że projekty uchwał przesłane zostały pod presją wymogów regulaminowych, co poddaje w wątpliwość intencje wnioskodawców.
Propozycje inicjatorów zwołania NKZRP nie zostały uprzednio przedstawione ani na forum KRRP, ani w dyskusji wewnątrzsamorządowej. Wyjątek stanowi kwestia jednoczesnego pełnienia funkcji w prezydiach rad okręgowych izb i w Prezydium KRRP, która była przedmiotem dyskusji i rozpatrzenia przez KZRP w 2016 r.
Co do zasady wszystkie rozwiązania zaproponowane przez wnioskodawców mogą zostać przyjęte przez KZRP, który odbędzie się w 2020 r. Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na zmniejszenie liczby delegatów na kolejnym KZRP. Natomiast zmniejszenia liczby członków KRRP można dokonać (analogicznie jak na KZRP w 2016 r.) bezpośrednio przed przeprowadzeniem wyborów.
Jedyna inicjatywa, która wymagałaby podjęcia uchwały przez NKZRP, polega na ograniczeniu liczby delegatów na KZRP maksymalnie do 40 osób oraz wprowadzeniu nowego systemu ustalania reprezentacji poszczególnych izb w KRRP. Proponowane rozwiązania wprost prowadzą do dyskryminacji przedstawicieli izb zrzeszających większą liczbę radców prawnych w kształtowaniu organów samorządu na szczeblu krajowym. Zaprzeczają przy tym istocie demokracji i równości wszystkich radców prawnych tworzących samorząd. Określenie w przepisach samorządowych zasad uczestniczenia poszczególnych izb w KRRP stanowi dodatkowo naruszenie przepisów ustawy o radcach prawnych, które zapewniają udział przedstawiciela każdej izby w KRRP, pozostawiając swobodę wyboru pozostałych członków KZRP.
Rozpatrzenie przez NKZRP projektów uchwał mających bezpośredni wpływ na uprawnienia radców prawnych do proporcjonalnej partycypacji w wyborze władz samorządu oraz w podejmowaniu najistotniejszych przepisów samorządowych powinno być poprzedzone przedstawieniem proponowanych rozwiązań całemu środowisku, w szczególności radcom prawnym z tych izb, które nie wnioskowały o zwołanie NKZRP, i poddaniem ich pod szeroką debatę wewnątrzsamorządową.
Postulując przyjęcie przez NKZRP nowych wytycznych działania samorządu i jego organów, wnioskodawcy przedstawiają projekty uchwał, dokonując krytyki urzędujących władz samorządu. Jest to wypaczenie instytucji wytycznych, mające na celu wywołanie emocjonalnej reakcji. Dostosowanie działania samorządu radców prawnych do nowych wyzwań, które wskazują wnioskodawcy jako uzasadnienie dla uchwalenia nowych wytycznych ? nie wymaga zmiany obowiązujących.
Wytyczne z natury rzeczy mają charakter kierunkowy, zawierają postanowienia o dużym stopniu ogólności i realizowane są w długoterminowej perspektywie. Uchwalanie aktualnych wytycznych działania samorządu i jego organów następuje na KZRP. KRRP zaś na bieżąco podejmuje działania adekwatne do aktualnych uwarunkowań faktycznych i prawnych, w jakich funkcjonują samorząd radców prawnych oraz jego członkowie. Obowiązujące wytyczne działania samorządu i jego organów w żaden sposób nie stoją temu na przeszkodzie.
Mając na uwadze powyższe, Prezydium KRRP stoi na stanowisku, że:
- Zagadnienia obejmujące materię przedstawioną przez wnioskodawców wymagają profesjonalnej debaty.
- Szczególnie istotne jest przedstawienie całemu środowisku radcowskiemu rzeczywistych skutków proponowanych rozwiązań. Ich ewentualne rozpatrzenie przez KZRP powinno zostać poprzedzone szerokimi, pozbawionymi emocji konsultacjami środowiskowymi oraz profesjonalnymi analizami wnioskowanych propozycji, w szczególności oceną ich zgodności z przepisami ustawy o radcach prawnych oraz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- Żadne uchwały KZRP nie mogą zmierzać do faktycznego ograniczenia uprawnień jakiejkolwiek grupy radców prawnych ze względu na ich przynależność do danej izby, która jest związana wyłącznie z miejscem zamieszkania. Miejsce zamieszkania oraz wykonywania zawodu radcy prawnego nie może wpływać na jego osobiste prawo do kształtowania władz samorządu oraz udziału w stanowieniu przepisów wewnątrzsamorządowych.
4. Prezydium KRRP uznaje, że wyniki takiej debaty powinny zostać zaprezentowane na Krajowym Zjeździe Radców Prawnych w 2020 r.
