Przegląd najważniejszych zmian w ustawodawstwie ostatnich dwóch miesięcy.
W komisjach
Sejm przeprowadził I czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2429). Zmiany mają polegać m.in. na umożliwieniu powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy i rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałaby wrócić do pieczy zastępczej czy też wprowadzeniu rejestru elektronicznego obejmującego m.in. wykazy dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Projekt został skierowany do dalszych prac Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Sejm rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o medycynie laboratoryjnej (druk sejmowy nr 2477), który ma na celu określenie zasad i warunków wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej, wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, nadzoru i kontroli laboratoriów oraz organizacji i działania samorządu diagnostów. Projekt otrzymał wiele pozytywnych opinii ze strony innych samorządów zawodowych, w tym samorządu zawodowego radców prawnych (opinia OBSiL KRRP z 1 sierpnia 2022 r.). W opiniach podkreślono potrzebę wprowadzenia systemowych regulacji w zakresie dostępu do zawodu diagnosty laboratoryjnego zapewniających bezpieczeństwo pacjenta, które projekt prawidłowo wdraża. Projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Zdrowia.
Uchwalone ustawy
Senat wniósł o odrzucenie uchwalonej przez Sejm ustawy o zmianie ustawy ? Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk sejmowy nr 2024). Ustawa dotyczy przede wszystkim wzmocnienia ochrony prawnokarnej przed najcięższymi kategoriami przestępstw przez zaostrzenie odpowiedzialności karnej. Na założeniach leżących u podłoża ustawy, jak i większości proponowanych rozwiązań prawnych, służących urzeczywistnieniu tych założeń, ciąży myślenie kategoriami restrykcyjnej polityki karnej, upatrującej skuteczności w zwalczaniu przestępczości w odwecie i odstraszaniu opartym na surowości reakcji karnej. W toku prac zgłoszono wiele krytycznych uwag (w tym tych zawartych w opinii OBSiL KRRP z dnia 1 marca 2022 r.). Senat po zapoznaniu się z treścią i wysłuchaniu przedstawionych w trakcie prac senackich opinii oraz po przeprowadzonej debacie zdecydowanie krytycznie ocenił przedłożoną ustawę i stwierdził przede wszystkim, że ustawa w całości narusza konstytucyjny standard proporcjonalności wywodzony z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Zdaniem Senatu przedłożona nowelizacja prowadzi do radykalnego zaostrzenia represji karnej, zarówno w zakresie ustawowego zagrożenia szeregu typów czynów zabronionych, rozszerzenia instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary, jak również w zakresie sądowego wymiaru kary. Sejm zajmie się wnioskiem Senatu na jednym z najbliższych posiedzeń Sejmu.
Wejście w życie
26 lipca 2022 r. weszła w życie zmiana ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1457), która wprowadza możliwość doręczeń w postępowaniu sądowoadministracyjnym na adres skrytki pocztowej. Taką możliwość przewidywały wcześniej przepisy kodeksów: postępowania cywilnego, postępowania karnego oraz postępowania w sprawach o wykroczenia. Ustawa była przedłożeniem senackim.
Od 1 września 2022 r. obowiązuje nowa ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. z 2022 r. poz. 1700), która swoim zakresem obejmuje osoby nieletnie, których zachowanie godzi w normy prawa karnego lub powszechnie przyjęte normy społeczne i wywołuje potrzebę reakcji ze strony właściwych organów państwa. Uchwalony akt prawny porządkuje i systematyzuje materię dotyczącą spraw nieletnich, zastępując obecnie obowiązującą ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich, pozostawiając tylko te jej przepisy, które przez lata nie straciły na aktualności. Ustawa wprowadza także nowe rozwiązania. Jednym z nich jest określenie dolnego progu wiekowego na poziomie ukończonych 10 lat, jako warunku prowadzenia w stosunku do nieletniego postępowania w sprawie o demoralizację. Projekt przewiduje ponadto utworzenie nowych placówek dla nieletnich: okręgowych ośrodków wychowawczych. W toku prac ustawa była krytykowana za nadmierną represyjność, opresyjność i niepostępowy charakter.
13 października 2022 r. to początek obowiązywania noweli Kodeksu spółek handlowych, której głównym elementem jest wprowadzenie do polskiego systemu regulacji prawa holdingowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 807). Obejmuje ono relacje między spółką dominującą a spółkami zależnymi, ma także na celu uwzględnienie interesu wierzycieli, członków organów, a także drobnych wspólników lub akcjonariuszy spółki zależnej. Niestety zgłoszone uwagi OBSiL nie zostały w przeważającej mierze zrealizowane przez projektodawców.
