Na początku czerwca delegacja Prezydium KRRP i Dziekanów Rad Okręgowych Izb Radców Prawnych przebywała z wizytą w Brukseli.
Pierwszy dzień rozpoczęto od spotkania w stałym przedstawicielstwie RP przy Unii Europejskiej oraz niezwykle interesującej rozmowy z ambasador Agnieszką Bartol. Przy udziale ekspertów z Wydziału Prawnego i Wydziału ds. Sprawiedliwości omówiono bieżący zakres prac z agendy unijnej, szczególnie w obszarze prawa upadłościowego, prawa cywilnego, karnego, raportów Komisji Europejskiej o praworządności.
Tematem rozmów była także cyfryzacja systemów wymiaru sprawiedliwości w UE w kontekście przygotowywanej przez KE strategii w tym zakresie, wykorzystania AI, która w ocenie KIRP może zwiększyć skuteczność, odporność i bezpieczeństwo systemów sądownictwa w UE oraz dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Prezes Włodzimierz Chróścik poinformował o niedawno przygotowanych przez KIRP rekomendacjach w zakresie zastosowania generatywnej sztucznej inteligencji w praktyce prawniczej.
Podczas rozmowy szczególną uwagę zwrócono na przyjętą w Radzie Europy konwencję na rzecz ochrony zawodu prawniczego, którą Polska podpisała jako jeden z pierwszych krajów. Ponadto podkreślona została bardzo dobra współpraca stałego przedstawicielstwa RP przy UE z nowo otwartym przedstawicielstwem KIRP w Brukseli. Zapewniliśmy przy tym o stałej gotowości KIRP do wsparcia eksperckiego SPRP przy unijnych wnioskach legislacyjnych w obszarze sprawiedliwości, co zostało bardzo pozytywnie odebrane.
Kolejnym punktem wizyty było spotkanie z eurodeputowanymi oraz przedstawicielami KE z DG Justice, które stało się okazją do omówienia bardzo istotnej roli tej instytucji w procesie legislacyjnym.
Drugi dzień wizyty rozpoczęliśmy w siedzibie CCBE, gdzie delegację radców prawnych powitał sekretarz generalny Simone Cuomo. Wart podkreślenia jest fakt, że CCBE zrzesza obecnie prawie 1 mln prawników. CCBE współpracuje z wieloma organizacjami prawniczymi na całym świecie, wspierając niezależność zawodu prawniczego, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, praworządność oraz zdolność wszystkich prawników do swobodnego wykonywania zawodu. Wkład merytoryczny radców prawnych występujących z ramienia KIRP został bardzo pozytywnie oceniony.
Kolejne spotkanie odbyło się w biurze przedstawicielstwa KIRP w Brukseli, podczas którego r. pr. Katarzyna Lachowicz omówiła działalność przedstawicielstwa i zakres współpracy z izbami prawniczymi z innych państw europejskich, a także opowiedziała o unijnym procesie decyzyjnym i legislacyjnym.
W drugiej części dnia delegacja wzięła udział w debacie w Parlamencie Europejskim z udziałem Petera Csonki – p.o. dyrektora Dyrekcji ds. Polityk Wymiaru Sprawiedliwości oraz przedstawicieli KE z DG Justice. Spotkanie to zorganizowane zostało przez stałą przedstawicielkę KIRP we współpracy z europoseł Magdaleną Adamowicz. Dyskusję otworzyli europoseł Kamila Gasiuk-Pihowicz oraz Prezes KRRP Włodzimierz Chróścik.
W swojej wypowiedzi europoseł podkreśliła, że przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, obok reprezentantów państw członkowskich, przedstawicieli biznesu, a także środowisk prawniczych, biorą obecnie udział w strategicznej dyskusji na temat cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości, zmian prawa cywilnego czy prawa spółek w ramach Forum Wysokiego Szczebla ds. Sprawiedliwości na rzecz Wzrostu Gospodarczego, pod patronatem komisarza Michaela McGratha.
Następnie głos zabrał Prezes Włodzimierz Chróścik, który podkreślił, że jako reprezentanci ponad 60 tys. radców prawnych jesteśmy zainteresowani stałym dialogiem z Komisją Europejską na temat przyszłych rozwiązań regulacyjnych. Wspólnej dyskusji wymagają kwestie możliwości wykorzystania AI w wymiarze sprawiedliwości, które niosą ze sobą zarówno szanse, jak i pewne ryzyka. Szczególną uwagę zwróciły prace nad wnioskiem legislacyjnym, który miał uregulować odpowiedzialność za sztuczną inteligencję. W tej kadencji instytucjonalnej zdecydowano o jego wycofaniu. Prezes podkreślił, że takie obszary wymagają szerokiej dyskusji.
Zwrócił również uwagę na istotę rozmów wokół kształtu przyszłego budżetu unijnego. Podkreślenia wymaga bowiem potrzeba dostępności finansowania na podnoszenie kwalifikacji w obszarze cyfrowym w wymiarze sprawiedliwości, obejmującym także naszą grupę zawodową.
Dyrektor Peter Csonka przedstawił najważniejsze tematy z zakresu prawa cywilnego, prawa karnego, procedury karnej, a także reformy wymiaru sprawiedliwości ukierunkowanej na digitalizację procedur, w tym możliwość stosowania wideopołączeń w przypadku spraw karnych o charakterze transgranicznym.
We wspólnej dyskusji pojawiły się kwestie skuteczności egzekwowania sankcji nałożonych na Rosję w wyniku agresji zbrojnej na Ukrainę, przyszłości współpracy sądowej w ujęciu transgranicznym i wzajemnego uznawania orzeczeń, a także rozważanego wzmocnienia zakresu zadań i roli agencji i organów UE, takich jak Europol, Eurojust, EPPO. Poruszono kwestie mechanizmów i narzędzi oceny praworządności, walki z dezinformacją.
Rozmowy na temat zmian legislacyjnych w wymiarze sprawiedliwości były kontynuowane podczas uroczystej kolacji w gronie polskich eurodeputowanych z komisji LIBE i JURI.
Red., www.kirp.pl
