Początek roku oznacza zmianę wielu przepisów, ale nie ma wątpliwości, że najwięcej nowości dotyczy przepisów podatkowych. 2021 rok przynosi zmiany korzystne, np. estoński CIT czy Slim VAT, ale i takie, które budzą wątpliwości, jak chociażby dotyczące spółek komandytowych, choć rząd uzasadnia je koniecznością ograniczenia optymalizacji. Z uwagi na charakter opracowania nie sposób omówić tu wszystkich zmian, jednak kilka warto zasygnalizować.
Wiesława Moczydłowska
redaktor, wykładowca, specjalistka od rachunkowości i podatków
Fot. Archiwum W. Moczydłowskiej
W podatkach dochodowych zmiany wprowadziła ustawa z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r.,
poz. 2123). Wprowadzone rozwiązania to przede wszystkim objęcie zakresem podmiotowym ustawy CIT spółek komandytowych oraz tych spółek jawnych, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne i w przypadku których podatnicy podatku dochodowego partycypujący w zyskach takich spółek jawnych nie są ujawniani, a także rozwiązania ułatwiające dochodzenie należności podatkowych w przypadku dochodu ze sprzedaży udziałów (akcji) w spółkach nieruchomościowych przez nierezydentów.
Szersze prawo do korzystania z ryczałtu
Korzystne są zmiany w ustawie o ryczałcie mające na celu zwiększenie atrakcyjności opodatkowania w tej formie oraz poszerzenie grupy podatników, którzy będą mogli z niej skorzystać. Podniesiono limit przychodów z 250 tys. euro do 2 mln euro, warunkujący wybór ryczałtu, zlikwidowano większość wyłączeń.
Co ciekawe, szersze prawo do korzystania z ryczałtu zyskują przedstawiciele tzw. wolnych zawodów. Ustawodawca dokonał rozszerzenia definicji ?wolnego zawodu?, dodano do tej kategorii m.in. adwokatów, notariuszy, radców prawnych,inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, brokerów reasekuracyjnych i ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych czy też rzeczników patentowych. Obniżono także niektóre stawki ryczałtu. I tak stawką 17% (zamiast dotychczasowej 20%) opodatkowane są przychody osiągane w zakresie wolnych zawodów, w tym radców prawnych, natomiast stawką 15% przychody ze świadczenia usług, które dotychczas w większości opodatkowane były stawką 17%, w tym np. usług prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego, innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów. Różnicowaniu stawek ryczałtu preferującemu podmioty, które świadczą usługi prawne, a nie są profesjonalistami, sprzeciwiała się Krajowa Rada Radców Prawnych. Rozwiązanie jednak stało się faktem.
Ryczałt od przychodów będą mogli płacić również wynajmujący nieruchomości w ramach działalności gospodarczej.
Ustawa wprowadza też zmiany w przepisach o cenach transferowych, polegające w szczególności na rozszerzeniu zakresu transakcji podlegających weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej, zwłaszcza w przypadku gdy rzeczywisty właściciel ma siedzibę w tzw. raju podatkowym. Jednocześnie zmiany obejmują rozszerzenie obowiązków dokumentacyjnych związanych z tymi transakcjami. Wprowadzono dla tych transakcji tzw. test korzyści.
Zmieniają się zasady stosowania ulgi abolicyjnej (art. 27g ustawy PIT), wprowadzono limit odliczenia z tego tytułu, tj. 1360 zł. Jest to kwota zmniejszająca podatek, przewidziana dla grupy podatników, których podstawa obliczenia podatku nie przekroczyła w roku 8 tys. zł. Spowoduje to wzrost obciążeń polskich rezydentów pracujących za granicą i rozliczających podatek w oparciu o metodę proporcjonalnego odliczenia. Ulga nie ma zastosowania do osób wykonujących pracę poza terytorium lądowym, np. marynarzy.
Korzystne są zmiany dotyczące ulgi dla młodych. Będą mogły z niej korzystać osoby osiągające przychody z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej oraz z tytułu odbywania stażu uczniowskiego (do przychodów osiągniętych od
1 stycznia br.).
Ustawa wprowadza też korzystne zmiany do ustawy o CIT, przykładowo podwyższenie limitu przychodów
z bieżącego roku podatkowego z 1,2 mln euro do 2 mln euro uprawniających do korzystania z obniżonej 9-proc. stawki CIT.
Proinwestycyjny system opodatkowania
Mamy też odrębną ustawę nowelizującą przepisy dotyczące CIT. Jest to ustawa z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 2122), wprowadzająca tzw. estoński CIT, czyli proinwestycyjny system opodatkowania osób prawnych, wzorowany na rozwiązaniu zastosowanym w Estonii.
Ciekawostką jest przedłużenie możliwości skorzystania z ulgi w PIT w związku z wydatkowaniem środków na własne cele mieszkaniowe. Wprowadziło je rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej
z 23 grudnia 2020 r. w sprawie przedłużenia terminu na wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe przychodu uzyskanego w 2018 r. z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 2368). Celem rozporządzenia jest wydłużenie terminu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym do końca 2018 r.). W przypadku podatników, którzy dokonali odpłatnego zbycia w 2018 r., warunkiem zwolnienia było wydatkowanie uzyskanych środków do końca 2020 r. Rozporządzenie wydłuża ten termin do 31 grudnia br.
W czasie epidemii ważne są rozwiązania poprawiające sytuację przedsiębiorców. Korzystne jest rozporządzenie z 18 grudnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) osiąganych przez wykonawców kontraktowych z tytułu dostarczania towarów i usług siłom zbrojnym USA lub budowy infrastruktury dla tych sił (Dz.U. z 2020 r., poz. 2395). Rozwiązania adresowane są do osób fizycznych oraz osób prawnych w zakresie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) osiąganych z tytułu dostaw towarów i usług lub budowy infrastruktury na rzecz sił zbrojnych USA na podstawie umowy lub umowy o podwykonawstwo zawartych z tymi siłami lub na ich rzecz, stacjonującymi na terytorium RP. Zaniechanie ma zastosowanie do dochodów (przychodów) osiąganych od dnia wejścia w życie polsko-amerykańskiej umowy do 31 grudnia 2021 r. Warto zwrócić uwagę, czy któryś z klientów kancelarii nie ma możliwości z tego zwolnienia skorzystać.
Nastąpiły też zmiany wzorów zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 18 grudnia 2020 r., Dz.U. z 2020 r.,
poz. 2418) oraz w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego (rozporządzenie z 11 grudnia, Dz.U. z 2020 r., poz. 2346).
Zauważyć należy, że zadania w zakresie schematów podatkowych delegowano do innego organu Krajowej Administracji Skarbowej. Upoważniono Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie do wykonywania zadań Szefa KAS dotyczących informacji o schematach podatkowych (rozporządzenie z 18 grudnia 2020 r.).
Zmiany nastąpiły również w zakresie interpretacji indywidualnych. Rozporządzenie z 28 grudnia 2020 r. w sprawie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (Dz.U. z 2020 r., poz. 2433) określiło wzór wniosku o wydanie takiej interpretacji i sposobu uiszczenia opłaty za wniosek.
W zakresie najpowszechniejszego podatku, jakim jest VAT, zmiany wprowadziła ustawa z 27 listopada 2020 r.
o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 2419). Zasygnalizujmy tylko, że nowe rozwiązania dotyczą uproszczenia rozliczania ? pakiet Slim VAT (Simple Local And Modern VAT), rozwiązań o charakterze doprecyzowującym oraz zmiany w zakresie zwrotu podatku podróżnym (TAX FREE).
Na uwagę zasługują: wydłużenie terminu do odliczenia VAT naliczonego na bieżąco łącznie do czterech okresów rozliczeniowych, wprowadzenie spójnych kursów walut, wprowadzenie możliwości odliczania VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług noclegowych w celu ich odsprzedaży, podwyższenie limitu na prezenty małej wartości z 10 zł do 20 zł, brak konieczności uzyskiwania potwierdzeń odbioru faktur korygujących in minus.
Pakiet zmian o charakterze doprecyzowującym to przykładowo dodanie art. 109 ust. 3l poprzez wskazanie, że do kar pieniężnych przewidzianych w ustawie o VAT stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. Wyeliminuje to sytuacje pozostawania przez organy równoległe w dwóch procedurach ? regulowanej Ordynacją podatkową (najczęściej czynności sprawdzające, identyfikacja błędu) i drugiej regulowanej k.p.a. (wezwanie do usunięcia błędu i decyzja
o nałożeniu kary).
