Senacki projekt ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynu niedozwolonego miał wprowadzić standardy etyczne świadczenia takich usług i przywrócić równowagę na rynku, a także konkurencyjność radców prawnych i adwokatów, którzy dotychczas przegrywali z nachalną, niczym nieoganiczoną i agresywną reklamą kancelarii odszkodowawczych. Tymczasem rząd w swoim stanowisku proponuje usunięcie z projektu ustawy zakazu akwizycji usług kancelarii odszkodowawczych w budynkach użyteczności publicznej. Dla samorządu radców prawnych taka sytuacja jest niedopuszczalna.
Środowiska prawnicze od lat apelowały o uregulowanie działalności kancelarii odszkodowawczych. Dopiero w czerwcu 2018 r. pojawił się senacki projekt ustawy.
? O potrzebie uregulowania rynku usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych mówimy od dawna, ponieważ wiemy, że Polacy potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej w trudnych sytuacjach życiowych. Jednak proponowana przez rządzących regulacja musi umożliwiać rzeczywiste zlikwidowanie nieprawidłowości, które opisywane są od lat ? mówi Maciej Bobrowicz, Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.
Spór toczy się o zakaz akwizycji reklam
13 lutego w Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka rozpoczęło się pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynu niedozwolonego (druk sejmowy nr 3136). Poseł Stanisław Piotrowicz, przewodniczący komisji, ogłosił jednak przerwę do czasu otrzymania stanowiska rządu w tej sprawie.
A to wpłynęło do Sejmu 14 czerwca ?Zaproponowany w projekcie zakaz reklamy i akwizycji należy ocenić jako rozwiązanie zbyt daleko idące. Szeroki zakres pojęcia ?budynku użyteczności publicznej? powoduje bowiem, że w obecnej wersji projektu reklama lub akwizycja usług kancelarii odszkodowawczej prowadzona w odległości 100 m od np. instytucji kultury, obiektu sportowego, gastronomicznego czy dworca byłaby wykluczona. Kierunek regulacji w tym zakresie powinien uwzględniać słuszne interesy zarówno osób poszkodowanych, w tym ich dostęp do rynku usług doradztwa odszkodowawczego, jak i podmiotów na tym rynku działających. Proponuje się zatem usunięcie z art. 10 ust. 1 projektu punktów 1 i 2, zaś z punktu 3a ? zakazu prowadzenia reklamy i akwizycji usług doradcy odszkodowawczego w budynkach użyteczności publicznej? ? czytamy.
? Absolutnie niedopuszczalna jest propozycja usunięcia z projektu zakazu akwizycji tych usług w budynkach użyteczności publicznej, np. w szpitalach. Sankcje za naruszenie tego zakazu powinny być dotkliwe dla nieuczciwych firm odszkodowawczych, które wykorzystują ludzkie nieszczęście i przymusowe położenie, doprowadzając do zawarcia niekorzystnych umów ? twierdzi Maciej Bobrowicz.
Jak mówi Prezes KRRP, sankcją za naruszenie tego zakazu miałaby być nieważność tak zawartej umowy, a jednak propozycja ta nie zyskała akceptacji rządu.
? Zdecydowanie się z tym nie zgadzamy, dlatego zwróciłem się do Prezesa Rady Ministrów, przewodniczących klubów poselskich i bezpośrednio do każdego z posłów z osobna o nieuwzględnienie opinii w tym zakresie. Polacy w sytuacji traumatycznej, tj. bezpośrednio po wypadku lub innej tragedii, nie mogą być narażeni na nachalną akwizycję ? podkreśla Maciej Bobrowicz.
Swoje zaniepokojenie postulatem rządu wyraziło też Prezydium KRRP w stanowisku z 4 lipca.
?(?) Wykreślenie z projektu sformułowania ?budynków użyteczności publicznej? umożliwi akwizycję i reklamę np. w budynkach administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego, w budynkach wojskowych, sądów lub prokuratury. Proponowaną zmianę należy ocenić negatywnie. (?)? ? napisało Prezydium Krajowej Rady, odnosząc się w ten sposób do stanowiska Rady Ministrów do projektu.
Zdaniem Prezydium KRRP krytycznie należy też ocenić propozycję zastąpienia sankcji nieważności umowy o dochodzenie roszczeń odszkodowawczych, zawartej w wyniku akwizycji lub reklamy zakazanej w art. 10 oraz umowy zawartej z doradcą, który naruszył obowiązki w zakresie zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ? sankcją wykroczeniową.
Co dalej?
Przewodniczący Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka dotąd nie wyznaczył terminu posiedzenia, na którym prace nad projektem miałyby być kontynuowane. A czasu do końca kadencji jest coraz mniej.
Przebieg najważniejszych
prac nad projektem ustawy o świadczeniu usług w zakresie
dochodzenia roszczeń
odszkodowawczych wynikających z czynu niedozwolonego
12 czerwca 2018 r. ? wniesienie projektu ustawy (druk senacki nr 862), przedstawicielem wnioskodawców zostaje senator Grzegorz Bierecki (PiS), przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych;
28 czerwca 2018 r. ? Komisja Ustawodawcza kieruje pismo do Prezesa KRRP z informacją o rozpoczęciu prac nad projektem i prośbą o sporządzenie opinii nt. rozwiązań zaproponowanych w projekcie;
5 lipca 2018 r. ? Prezes KRRP w piśmie do senatora Grzegorza Biereckiego zwraca uwagę na niedoskonałości projektu (wskazując m.in., że proponowane brzmienie przepisów nie zapewnia mechanizmów kontrolujących przestrzeganie zasad określonych w ustawie, dotyczących agresywnego pozyskiwania klientów, i że poprzez brak przepisów ustawa dopuszcza bezkarność w przypadku naruszenia jej postanowień);
12 lipca 2018 r. ? w stanowisku w sprawie projektu Prezydium KRRP wskazuje m.in. na brak sankcji za nieprzestrzeganie zapisów ustawy oraz nieokreślenie trybu nadzoru państwa nad działalnością w regulowanym zakresie, brak precyzji, który stwarza możliwość występowania przed sądem osobom niebędącym do tego uprawnionymi na podstawie przepisów k.p.c. ? k.p.k. i wadliwe oznaczenie przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych jako doradcy ? co stwarza iluzję powstania nowej grupy zawodowej;
23 lipca 2018 r. ? I czytanie projektu na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. W posiedzeniu wzięli udział wiceprezes KRRP Zbigniew Tur i zastępca kierownika OBSiL dr Tomasz Scheffler.;
19 września 2018 r. ? dr hab. Rafał Stankiewicz, kierownik OBSiL KRRP, kieruje na ręce senatora Grzegorza Biereckiego pismo z propozycjami zmian do projektu, w którym postulował m.in. dodanie zastrzeżenia do definicji pojęcia ?doradca?, że nie dotyczy ono przedsiębiorców wykonujących zawód adwokata lub radcy prawnego, w formach określonych odpowiednimi przepisami;
25 i 27 września 2018 r. ? kontynuacja prac nad projektem w senackich komisjach i przyjęcie sprawozdania o projekcie. W posiedzeniu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych 25 września wziął udział dr Tomasz Scheffler;
25 października 2018 r. ? II czytanie projektu;
26 października 2018 r. ? dodatkowe sprawozdanie senackich komisji o poprawkach zgłoszonych w trakcie drugiego czytania; Senat podejmuje uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynu niedozwolonego i upoważnia senatora Grzegorza Biereckiego do reprezentowania Senatu w pracach nad projektem;
6 grudnia 2018 r. ? spotkanie Parlamentarnego Zespołu na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego nt. projektu ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, na które zostaje zaproszony Prezes KRRP;
13 lutego 2019 r. ? Wiceprezes KRRP Leszek Korczak kieruje do posła Stanisława Piotrowicza, przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pismo z uwagami do projektu (druk sejmowy nr 3136), w którym ponawia postulat uzupełnienia definicji ?doradcy? (art. 2 pkt. 1 projektowanej ustawy); tego dnia odbywa się I czytanie projektu ustawy na posiedzeniu tej komisji;
14 czerwca 2019 r. ? do Sejmu wpływa stanowisko rządu;
4 lipca 2019 r. ? stanowisko Prezydium KRRP w sprawie stanowiska rządu wobec senackiego projektu (negatywnie ocenia postulat usunięcia zakazu reklamy i akwizycji usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w budynkach użyteczności publicznej oraz propozycję wykreślenia z projektu zakazu akwizycji i reklamy bezpośredniej lub skierowanej do osoby oznaczonej indywidualnie);
18 lipca 2019 r. ? Prezes KRRP Maciej Bobrowicz wysyła pisma do premiera Mateusza Morawieckiego (wskazuje m.in. na rządową propozycję zniesienia zakazu reklamy i akwizycji, która zmierza do zdecydowanej liberalizacji wcześniejszych zapisów, co musi spowodować nierówne traktowanie podmiotów na rynku usług prawnych, oraz propozycję zastąpienia sankcji nieważności umowy o dochodzenie roszczeń odszkodowawczych sankcją wykroczeniową), Marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego, przewodniczących klubów parlamentarnych, zabiegając o poparcie pierwotnych rozwiązań zawartych w senackim projekcie; pisma z prośbą o spotkania przedstawicieli izby z posłami i wyjaśnianie istoty problemu otrzymują również wszyscy Dziekani Rad OIRP;
22 lipca 2019 r. ? pisma Prezesa KRRP Macieja Bobrowicza z zastrzeżeniami do projektu zostają wysłane do wszystkich posłów na Sejm;
24 lipca 2019 r. ? swoją opinię o projekcie przedstawia OBSiL KRRP. ?
