?Wiesz, ostatnio mój kręgosłup to ruina, łykam te przeklęte pigułki co rano i nic?. ?Kręgosłup to nic, ja ledwo żyję, duszności, bóle serca. Jak nie zażyję rano lekarstwa, to nie mogę wstać z łóżka?. Kto nie słyszał takiego dialogu? Albo inny przykład: ?Wróciłam właśnie z urlopu, było fatalnie, jedzenie było byle jakie, pilot to kretyn, a siedzenia w autobusie twarde jak skała?. Lub coś takiego: ?Byliśmy w weekend w Paryżu, śniadania fatalne, ciągle te croissanty i jeszcze ta obrzydliwa kawa. Tłok, korki straszne?. Albo: ?Byliśmy w Bieszczadach, aż strach chodzić po niektórych szlakach, idziesz i nikogo godzinami nie widzisz? I jeszcze to błoto? Fatalnie?.
Dlaczego narzekamy? Kiedy opowiemy komuś wszystkie czarne scenariusze tego, co może wydarzyć się jutro, a związane z negatywną oceną tego, co stało się dziś, mamy luksusowe alibi: ?A nie mówiłem?. Stajemy się wiarygodnym prorokiem przepowiadającym przyszłość. Nasz status w grupie znajomych rośnie. A jak się te dziesiątki wyobrażanych nieszczęść nie wydarzą? Wtedy jesteśmy pozytywnie zaskoczeni ? narzekanie staje się antidotum na lęk przed rozczarowaniem.
Inny rodzaj narzekania: ?Nigdy mnie nie słuchasz? lub ?Cały dom jest na mojej głowie?. Być może narzekamy nie po to, żeby ktoś dostrzegł nasze cierpienie, ale nasze potrzeby. Ale jeśli komunikujemy je w formie marudzenia, to mała szansa, że adresat to zrozumie?
Kolejny przykład: ?Siedziałem 10 godzin w firmie, tłumaczyłem wszystkim, o co chodzi, a oni jakby żyli na Księżycu? lub ?Spotykam się z ich prezesem i pytam, o co mu chodzi? ale on opowiada mi jakieś bzdury?. Każdy z nas zakłada, że jego praca zostanie doceniona przez innych. Narzekanie daje szansę, że inni dostrzegą nasze działania i zaangażowanie. Docenią naszą genialność i nasz tytaniczny wysiłek.
Dlaczego narzekamy? Narzekanie powoduje, że narzekając, czujemy się lepiej. Narzekanie co prawda pozwala chwilowo poczuć się lepiej, ale niestety negatywnie wpływa na nasz mózg i zdrowie ? twierdzi psycholog dr Travis Bradberry. Kiedy powtarzamy jakąś czynność, na przykład narzekanie, neurony kontaktują się z innymi neuronami ? budują swoistą sieć, by ułatwić przepływ informacji. Dzięki temu, kiedy powtarzamy tę czynność później, dzieje się to o wiele łatwiej i szybciej. Nie trzeba budować ścieżek ? są już gotowe, a z czasem ? jeśli są używane ? mogą przekształcić się w autostrady.
Częste narzekanie przeprogramowuje nasz mózg tak, by w przyszłości było to łatwiejsze. Narzekanie staje się naszym ?domyślnym? trybem działania, wypierając obiektywną ocenę rzeczywistości i eliminując szansę koncentrowania się na pozytywnych elementach naszego życia. Ale to nie wszystko: według badań naukowców z Uniwersytetu Stanforda narzekanie zmniejsza hipokamp ? tę część mózgu, która odpowiada m.in. za przetwarzanie pamięci i uczestniczy w procesie rozwiązywania problemów. Narzekanie niszczy więc nasz mózg. Tak jak choroba Alzheimera. Na tym jednak nie koniec. W trakcie narzekania, mówiąc (czy słuchając), automatycznie wyobrażamy sobie opowiadane nieszczęścia i ? chcąc czy nie ? znajdujemy się w tej wirtualnej stresującej sytuacji. A wtedy wydziela się kortyzol, hormon stresu ? sygnał dla organizmu ?walcz albo uciekaj?, a to oznacza kolejne problemy ze zdrowiem.
Co robić? Rozwiązanie pierwsze: powiedzieć ?goodbye? osobie narzekającej, nie musimy zajmować się cudzymi problemami. Rozwiązanie drugie: można zadać narzekającej osobie bardzo inspirujące pytanie: ?i co zamierzasz z tym zrobić??. Proponuję sprawdzić efekt? Rozwiązanie trzecie, dla narzekających: zamiast narzekać, zastanowić się, czy rzeczywiście w tym wyjeździe do Paryża, w Bieszczady i do Baniochy wydarzały się same nieszczęścia. Życie nie składa się z samych złych chwil. Wszystko zależy, na czym koncentrujesz swoją uwagę: na pięknie Paryża czy niezbyt chrupiącym croissancie. I od twojej interpretacji to zależy. Sam croissant jest tylko croissantem.
Warto się nad tym zastanowić, kiedy będziecie opowiadać o swoim urlopie (i nie tylko).?
