Spółka nie może wydatków na imprezę integracyjną w części dotyczącej osób na umowach B2B zaliczyć do kosztów podatkowych. Dobra czy zła wiara jest istotna na gruncie podatku od towarów i usług, ale te zasady nie mają zastosowania do podatku dochodowego. Organy podatkowe mają prawo wystąpić z żądaniem uzyskania informacji pozwalających na zidentyfikowanie użytkowników portalu internetowego. Nie muszą prowadzić żadnego postępowania, aby żądać takich informacji – tak orzekł NSA w ostatnich orzeczeniach.
W sprawie, która dotyczyła imprez integracyjnych, NSA stanął po stronie organów skarbowych, mimo korzystnego orzeczenia sądu niższej instancji. Spółka organizowała imprezy nie tylko dla swoich pracowników, ale też dla osób na umowach o współpracy typu B2B. Powzięła ona wątpliwość co do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z organizacją tych imprez.
Wyrokiem z 22 marca WSA w Rzeszowie uchylił zaskarżoną interpretację (I SA/Rz 94/22). Stwierdził, że dyrektor KIS pominął całkowicie analizę celowości ponoszonych przez spółkę wydatków z punktu widzenia osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Tymczasem spółka wyraźnie zwróciła uwagę na tego rodzaju aspekt celowości ponoszenia wydatków, jakim jest ich związek z funkcjonowaniem jej zespołów, realizujących konkretne zadania na rzecz klientów, złożonych zarówno z pracowników skarżącej, jak również jej współpracowników. Zdaniem WSA organ niezasadnie zakwalifikował wydatki ponoszone na koszty integracji w części dotyczącej współpracowników jako koszty reprezentacji wyłączone z kosztów uzyskania przychodów spółki.
NSA na rozprawie 19 października uchylił zaskarżony przez organy skarbowe wyrok (II FSK 572/22) i przyznał im rację. Zdaniem NSA spółka nie może wydatków na imprezę integracyjną w części dotyczącej osób na umowach B2B zaliczyć do kosztów podatkowych. Współpracownik to nie to samo co pracownik. W przypadku współpracowników będzie to reprezentacja. NSA wskazał, że osoby współpracujące na podstawie umów B2B nie są pracownikami spółki finansującej spotkania integracyjne a organ słusznie wskazał na odrębności pomiędzy finansującym a korzystającym.
Transport towarów a podatek u źródła
3 listopada NSA ogłosił wyrok w sprawie ze skargi spółki Lotos (obecnie Orlen), oddalając skargę spółki (II FSK 474/20).
Spór dotyczył tego, czy zapłata należności za transport towarów pomiędzy dwoma portami morskimi położnymi na terytorium Polski, realizowany przez przedsiębiorstwo morskiej żeglugi handlowej ze Szwecji, podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Od odpowiedzi na to pytanie zależy to, czy spółka zobowiązana będzie do poboru podatku u źródła od wypłaconego wynagrodzenia. Spółka przedstawiła zdarzenie przyszłe we wniosku o interpretację, wskazując, że zamierza ona skorzystać z transportu między portami polskimi. Usługę transportu towarów drogą morską świadczyć miało zagraniczne przedsiębiorstwo żeglugowe będące szwedzkim rezydentem. Spółka zapytała organy skarbowe, czy będzie zobowiązana pobierać podatek u źródła, i wyraziła pogląd, że nie będzie miała obowiązku do pobierania tego podatku.
NSA wskazał, że sporne jest to, czy ten transport dokonany między portami polskimi będzie powodował powstanie przychodu określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Sąd, dokonując wykładni tego przepisu, zwrócił uwagę na to, że nie można wyciągać jednego słowa z przepisu i próbować go interpretować w pominięciu od kontekstu innych słów tworzących dany przepis. Sąd wskazał, że nie jest trafne odwołanie się do przepisów regulujących zupełnie różne sytuacje, np. celnych czy ustawy o VAT. Słowo wywóz w ramach umowy przewozu z polskiego portu odnosi się do łącznika źródła, albowiem państwo, opodatkowując swoich nierezydentów, musi połączyć w jakiś sposób przychody osiągane z własnym państwem, gdzie tym łącznikiem źródła jest wskazanie, że jest to opłata za przewóz, a po drugie początek tego przewozu musi mieć miejsce w polskim porcie.
NSA stwierdził, że zapłata za transport towarów pomiędzy dwoma portami morskimi położonymi na terytorium Polski, który będzie realizowany przez zagraniczne przedsiębiorstwo morskiej żeglugi handlowej, podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Szwecji, podlega opodatkowaniu zryczałtowanym CIT. Wyjątek dotyczy tylko ładunków i pasażerów tranzytowych.
Dobra wiara tylko na gruncie VAT
Prawomocny wyrok zezwalający podatnikowi na odliczenie VAT ze spornych faktur nie ma znaczenia na gruncie ustawy o PIT w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków wynikających z tych samych faktur. Dobra czy zła wiara jest istotna na gruncie podatku od towarów i usług, ale te zasady nie mają zastosowania do podatku dochodowego. Tak orzekł NSA mimo korzystnego dla podatnika wyroku sądu niższej instancji.
WSA w Warszawie wyrokiem z 25 września 2019 r. stwierdził, że skarga podatnika jest zasadna (III SA/Wa 51/19). Wskazał, że istotne jest to, że kwestia rzetelności faktur za okres objęty postępowaniem została poddana ocenie w zakresie związanym z odliczeniem na ich podstawie podatku od towarów i usług i rozstrzygnięta została na korzyść podatnika.
W wyroku dotyczącym VAT sąd podkreślił, że organ nie zakwestionował nabycia towaru przez skarżącego, transakcje zatem miały miejsce, ani tego, że nabyte towary miały związek z czynnościami opodatkowanymi.
Co ciekawe, podatnik wskutek prowadzonych sporów z organami skarbowymi wygrał je na gruncie VAT, a przegrał na gruncie podatku dochodowego. A chodziło o te same faktury.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone wyroki i oddalił skargi (w dwóch połączonych sprawach II FSK 593/20 i II FSK 547/20). Stwierdził, że dobra wiara nie ma znaczenia na gruncie podatku dochodowego. WSA dokonał błędnej wykładni art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem NSA przepis ten wskazuje, że nie ma tu znaczenia, czy podatnik w sposób zawiniony czy niezawiniony dokonuje rozliczenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie nierzetelnych faktur. Na gruncie podatku dochodowego orzecznictwo jest takie, że nie ma tutaj znaczenia świadomość strony skarżącej o oszukańczych praktykach kontrahenta.
Organy mogą żądać informacji od portali
W wyroku z 13 października NSA stwierdził, że organy podatkowe mają prawo wystąpić z żądaniem uzyskania informacji pozwalających na zidentyfikowanie użytkowników portalu internetowego. Organ nie musi prowadzić żadnego postępowania, aby żądać takich informacji. Może to zrobić przed wszczęciem postępowania podatkowego (II FSK 783/22).
W sprawie chodziło o to, że organy zażądały wszelkich informacji o użytkownikach portalu internetowego, a spółka jako administrator odmówiła ich udostępnienia. Spółka wniosła skargę do WSA, argumentując, że organy nie wyjaśniły, dlaczego pozyskanie żądanych informacji jest konieczne.
Wyrokiem z 21 lutego 2019 r. WSA w Krakowie oddalił skargę spółki (SA/Kr 1108/18).
Zdaniem WSA organ podatkowy miał pełne prawo wystąpić z żądaniem uzyskania informacji pozwalających na zidentyfikowanie użytkowników portalu internetowego. Sąd uznał, że skoro dochody uzyskane z tytułu wzrostu wartości kryptowalut podlegają opodatkowaniu, to tym bardziej organy KAS mają prawo czy wręcz nawet obowiązek zbierać i wykorzystywać informacje, w tym dane osobowe o zdarzeniach mających wpływ na powstanie i wysokość zobowiązania podatkowego.
Również NSA oddalił skargę spółki. Stwierdził, że istotą spornego przepisu jest to, aby organy powzięły wiedzę o tym, czy zobowiązanie powstało i istnieje podstawa wszczęcia postępowania podatkowego. Organy po to się zwracają
o żądane informacje, aby tę wiedzę uzyskać. Zdaniem NSA art. 45 ustawy o KAS pozwala organom podatkowym na zbieranie informacji o zdarzeniach mających wpływ na treść zobowiązania podatkowego. Organ podatkowy ma prawo żądać od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, znajdujących się w posiadaniu informacji dotyczących innych podmiotów czy podatników, przekazania określonych danych oraz dowodów, zarówno w trakcie trwania postępowania podatkowego lub kontrolnego, jak i przed ich wszczęciem.
NSA podkreślił, że wie, iż w orzecznictwie są prezentowane bardziej rygorystyczne poglądy w stosunku do organów skarbowych w przedmiotowej kwestii, jednak ten skład orzekający prezentuje taki pogląd.
