Od początku 2020 r. zaczęła obowiązywać ustawa, dzięki której szczególnie mniejsze firmy zyskają większą ochronę przed zatorami płatniczymi.
Obecnie ? według ostrożnych szacunków ? nieterminowe płatności dotykają od 80 do 90% przedsiębiorstw w Polsce. Dodatkowo w praktyce mamy do czynienia z narzucaniem nawet 180-dniowych terminów płatności. Nowe rozwiązania prawne mają przymusić nieuczciwych dłużników do szybszego i efektywniejszego spłacania zaciągniętych długów.
?Tworząc ustawę, wzorowaliśmy się na Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii czy Holandii. Po jej wejściu w życie będziemy monitorować również to, jak się sprawdza, bo firmy stosujące niechlubne praktyki zazwyczaj chcą omijać nowe regulacje. Będziemy na to reagować. Aby pomóc uczestnikom rynku, przygotowaliśmy poradnik ?Nowe narzędzia prawne w walce z zatorami płatniczymi? ? podkreśla wiceminister rozwoju Marek Niedużak.
UŁATWIENIA W WALCE Z ZATORAMI
Kluczowe przepisy ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1649) obejmują: skrócenie terminów zapłaty, uprawnienie prezesa UOKiK do ścigania przedsiębiorstw generujących największe zatory, zobowiązanie największych firm do raportowania do Ministerstwa Rozwoju swoich praktyk płatniczych, a także ulgę na złe długi w PIT i CIT (na wzór tej w VAT).
CO SIĘ ZMIENIŁO?
Skrócono na przykład ? do maksymalnie 60 dni ? termin zapłaty w transakcjach, w których wierzycielem jest mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo, a dłużnikiem duża firma. Co więcej, najwięksi podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (grupy kapitałowe i firmy, których roczny dochód przekracza 50 mln euro) będą corocznie przekazywać ministrowi rozwoju sprawozdania o stosowanych przez siebie terminach zapłaty. Sprawozdania te będą publicznie dostępne, czyli będzie można się z nich dowiedzieć, jak duzi partnerzy realizują swoje zobowiązania, i dzięki temu ocenić ryzyko wchodzenia z nimi w relacje biznesowe i prawne. Pierwsze raporty dotyczące praktyk płatniczych mają być opublikowane już w 2021 r. (z informacjami za 2020 r.).
Na firmy, które najbardziej spóźniają się z realizacją swoich zobowiązań finansowych, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie mógł nakładać kary pieniężne. Co istotne, nie będzie jednak karany dłużnik, który nie płaci, ponieważ jemu również nie płacą.
Poszkodowani przez zatory będą mieli prawo do ulgi na złe długi w PIT i CIT na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT. Innymi słowy wierzyciel, który nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni od upływu terminu określonego w umowie lub na fakturze, będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności. Natomiast dłużnik będzie miał obowiązek podniesienia podstawy opodatkowania o kwotę, której nie uiścił.
Od tego roku uproszczona została procedura zabezpieczająca przed sądem cywilnym w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 tys. zł. Nie trzeba będzie wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez sąd. Wystarczy tylko, że powód uprawdopodobni roszczenie i okoliczność, że należność nie została uregulowana przez co najmniej trzy miesiące od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze lub umowie. Dzięki temu, po uzyskaniu zabezpieczenia, przedsiębiorca będzie miał większą gwarancję odzyskania swoich należności w przypadku korzystnego wyroku sądowego.
Ustawodawca zwiększył też rekompensaty za odzyskiwanie należności. Z dotychczasowych 40 euro do nawet 100 euro w sytuacji, kiedy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 tys. zł.
Poradnik ?Nowe narzędzia prawne w walce z zatorami płatniczymi?
dostępny jest na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/rozwoj/nowe-narzedzia-prawne-w-walce-z-zatorami-platniczymi.
