Fiskus w walce z pandemią

Przez

29 maja 2020

Pomimo składanych od wybuchu pandemii apeli przedsiębiorców ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie podmiotowych zwolnień lub ulg podatkowych, co nie oznacza, że w przypadku podatków przedsiębiorcy dotknięci
przez ekonomiczne skutki COVID-19 nie mogą liczyć na żadne ułatwienia.

Zmiany dotyczące systemu podatkowego zostały wprowadzone przez ustawę z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, a także liczne rozporządzenia wykonawcze (dalej: ustawa o COVID-19). Ustawa była już wielokrotnie nowelizowana.

PIT DO 31 MAJA 2020 R.

Największym ułatwieniem było odroczenie terminu złożenia zeznania i zapłaty podatku dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych oraz odroczenie terminu złożenia zeznania i zapłaty podatku dla osób fizycznych. Zgodnie z ustawą o COVID-19 złożenie deklaracji lub wpłata należnego podatku po 30 kwietnia 2020 r. jest równoznaczne ze złożeniem przez podatnika czynnego żalu, w takim wypadku organ podatkowy nie wszczyna postępowania w sprawie o przestępstwo karnoskarbowe, a wszczęte umarza. Takie rozwiązanie jednak powoduje, że podatnik, który jest zobligowany do zapłaty tego podatku i nie czyni tego w terminie, musi uiścić odsetki od dnia 30 kwietnia 2020 r. Jednak zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 23 kwietnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niektórych zaległości podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. w związku z COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 728) zaniechano poboru odsetek za zwłokę od naliczonych od 1 maja 2020 r. do 1 czerwca 2020 r. zaległości podatkowych. W efekcie pomimo braku zapłaty podatku w terminie obowiązek zapłaty odsetek nie nastąpi.

Ponadto płatnicy mogą wpłacić do urzędu skarbowego pobrane zaliczki za marzec i kwiecień dopiero
1 czerwca. Powyższe dotyczy zaliczek z tytułu wypłat świadczeń: ze stosunku pracy, umów-zleceń i umów
o dzieło, praw autorskich i praw pokrewnych, jeżeli ci płatnicy ponieśli negatywne konsekwencje z powodu COVID-19.

ODLICZENIE DAROWIZN

Ponadto art. 4 i 23 ustawy o COVID-19 zezwoliły na odliczenie od podstawy opodatkowania ?kwalifikowanej? darowizny. Co ważniejsze, odliczenia można dokonać już od podstawy obliczenia zaliczki na podatek. Odliczeniu podlegać będą darowizny przekazane pomiędzy 1 stycznia a 30 września. Przepisy nie limitują wysokości możliwego odliczenia. W zależności od momentu przekazania darowizny wysokość odliczenia może być podwyższona. W przypadku darowizny przekazanej:

do 30 kwietnia ? odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
w maju ? odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;
od 1 czerwca do 30 września ? odliczeniu podlega kwota odpowiadająca wartości darowizny.
Darowizny muszą być przekazane na przeciwdziałanie COVID-19:
podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w art. 7 ustawy o COVID-19;
Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych;
Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania działalności statutowej.

Listę podmiotów prowadzi Narodowy Fundusz Zdrowia i są to w większości szpitale jednoimienne. W efekcie nie każda darowizna ? nawet dla jednostek publicznych ? będzie uprawniała do dokonania odliczenia. Warto dodać również, że towary takie jak maseczki, kombinezony, środki dezynfekujące przekazane nieodpłatnie wyżej wymienionym podmiotom opodatkowane są zerową stawką VAT. Powyższe wprowadzone zostało rozporządzeniem Ministra Finansów z 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2020 r., poz. 527).

Rozporządzenie ma moc wsteczną. Stawka 0% obowiązuje od 1 lutego do 31 sierpnia. Konieczne jest udokumentowanie darowizny umową. W przypadku dokonania darowizny w okresie od 1 lutego do dnia wejścia rozporządzenia w życie trzeba pisemnie potwierdzić przekazanie kupionych lub wyprodukowanych produktów. Podkreślenia wymaga, że zerową stawką VAT objęte jest również przekazanie produktów takich jak maseczki, środki ochronne do domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, ośrodków wsparcia, rodzinnych domów pomocy oraz domów pomocy społecznej^[1].

ZAWIESZENIE ULGI NA ZŁE DŁUGI

Podatnicy nie będą zobligowani do zwiększania zaliczki na podatek dochodowy o niezapłacone w ciągu 90 dni zobowiązania zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, tzw. złe długi. Obecnie podatnik, który zaliczył dany wydatek w koszty uzyskania przychodu, ale nie dokonał płatności w ciągu 90 dni od terminu wskazanego na fakturze i umowie, jest zobowiązany taką nieuiszczoną należność zaliczyć do przychodów. Z tego obowiązku zwolnieni zostaną jedynie ci podatnicy, którzy:

ponieśli w danym okresie rozliczeniowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19;
uzyskali w danym okresie rozliczeniowym przychody niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatników, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności w 2019 r. ? w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów.

Warunku zmniejszenia przychodów nie stosuje się do podatników, którzy:

stosowali w 2019 r. formę opodatkowania, w przypadku której nie ustala się przychodów;
lrozpoczęli prowadzenie działalności w ostatnim kwartale 2019 r. i nie uzyskali w tym okresie przychodów,
o których mowa w art. 12;
rozpoczęli prowadzenie działalności w 2020 r.

Również art. 4 ustawy o COVID-19 wprowadza możliwość rezygnacji przez małych podatników PIT z wpłacania zaliczek w formie uproszczonej, jeżeli ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu pandemii. Zrezygnować można z płatności zaliczek na miesiące marzec?grudzień.

MOŻLIWOŚĆ ROZLICZENIA STRATY

Artykuł 4 ustawy o COVID-19 wprowadza mechanizm rozliczenia straty, polegający na tym, że podatnicy, którzy ponieśli w 2020 r. stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz uzyskali w tym roku łączne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej niższe o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w 2019 r. z tej działalności, mogą jednorazowo obniżyć o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż o kwotę 5 mln zł, odpowiednio dochód lub przychód uzyskany w 2019 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej. Rozliczenie straty polegać będzie na złożeniu korekty zeznania rocznego za 2019 r. i złożeniu wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Do rozliczenia straty jednorazowo uprawnieni są tylko przedsiębiorcy, którzy w 2020 r. uzyskali łączne przychody niższe o co najmniej 50% od przychodów uzyskanych w 2019 r.

ZAWIESZONY BIEG TERMINÓW PROCESOWYCH I SĄDOWYCH

Od 31 marca br. do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, nie dłużej jednak niż do 30 czerwca zawieszeniu ulegają terminy raportowania schematów podatkowych.

W związku z przedłużeniem terminu do złożenia deklaracji CIT-8 za 2019 r. do 31 maja przedłużeniu do końca maja ulegnie również termin na złożenie raportu MDR-3 (dla schematów podatkowych dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych za 2019 r.).

Ponadto w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19 zawieszeniu ulega bieg terminów procesowych i sądowych m.in. w:

postępowaniach sądowo-administracyjnych,
postępowaniach egzekucyjnych,
postępowaniach karnoskarbowych,
postępowaniach i kontrolach podatkowych prowadzonych na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej,
kontrolach celno-skarbowych.

Rada Ministrów uzyskała kompetencje do wstrzymania w drodze rozporządzenia administracyjnych postępowań egzekucyjnych należności pieniężnych. Jednakże, zgodnie z zapisami ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która została uchwalona 30 kwietnia, tzw. tarczy antykryzysowej 3.0, zawieszenie terminów procesowych zostanie uchylone. Wejście w życie tarczy antykryzysowej 3.0 będzie oznaczało zatem rozpoczęcie lub wznowienie biegu zawieszonych dotychczas terminów procesowych i sądowych. Początek biegu terminów procesowych i sądowych rozpocznie się lub zacznie biec dalej po upływie siedmiu dni od dnia wejścia w życie ustawy. Ponieważ ustawa opublikowana została 15 maja, czyli w piątek, i weszła w życie 16 maja, czyli w sobotę, to siedem dni upływa 23 maja, czyli w kolejną sobotę. A skoro jest to sobota, to rozpoczęcie ?odwieszenia? następuje z następnym dniem roboczym, czyli od 25 maja.

[1] Powyższe wprowadzone zostało rozporządzeniem Ministra Finansów z 24 kwietnia 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2020 r., poz. 736).