Od 2025 r. został wprowadzony kasowy PIT, obowiązuje nowy limit prowadzenia ksiąg rachunkowych, nastąpiły zmiany dotyczące kas rejestrujących oraz weszła w życie nowelizacja przepisów o podatku od nieruchomości oraz JPK CIT.
Kasowy PIT
Na początku warto podkreślić, że z kasowego PIT obowiązującego od stycznia 2025 r. mogą korzystać tylko osoby fizyczne osiągające przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie. Takiego prawa nie mają osoby prowadzące działalność gospodarczą w formie spółek, np. w formie spółki cywilnej czy spółki jawnej. Kasowy PIT został wprowadzony ustawą z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw[1]. Nowe przepisy umożliwiają kasowy sposób rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów. W konsekwencji ci przedsiębiorcy, którzy skorzystają z tego rozwiązania, zapłacą podatek dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Nie będą musieli oni płacić podatku w momencie wykonania usługi, dostawy towaru bądź wystawienia faktury. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero, gdy klient zapłaci za fakturę. Z kolei faktury zakupowe od kontrahentów będą podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie zapłaty za zakupiony towar lub usługę.
Warunki skorzystania z kasowego rozliczenia PIT są następujące: mogą z niego skorzystać przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie jednoosobową działalność gospodarczą:
- opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym, na zasadach IP BOX, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
- jeżeli przychody z działalności w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln zł,
- jeżeli nie prowadzą ksiąg rachunkowych,
- jeśli złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze metody kasowej.
Warto podkreślić, że mimo dobrowolnego wyboru tej metody należy o nim poinformować urząd skarbowy. Podatnik musi złożyć oświadczenie o wyborze kasowego PIT do 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeśli podatnik rozpoczął działalność w grudniu, to terminem na złożenie takiego oświadczenia jest dla niego koniec roku podatkowego, czyli 31 grudnia w przypadku, gdy ten rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
W przypadku takiego wyboru podatnik będzie musiał kasowy PIT stosować przez cały rok podatkowy. Wybór skutkuje także w latach następnych, chyba że podatnik poinformuje urząd skarbowy o rezygnacji z tej metody. Będzie musiał to zrobić w terminie do 20 lutego roku podatkowego, w którym nie będzie już stosował kasowego PIT, a wróci do zasady memoriałowej. Przypomnimy, zgodnie z tą zasadą podatnik musi rozliczać przychody w momencie wystawienia faktury, wykonania usługi lub dostawy towaru, niezależnie od faktycznego otrzymania należności. Wówczas koszty uzyskania przychodów rozlicza w momencie ich wystąpienia, nawet jeśli nie zostały jeszcze zapłacone.
Zmiany w podatku od nieruchomości – nowa definicja budowli i budynku
Zmiany w podatku od nieruchomości wprowadziła ustawa z dnia 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej[2]. Konieczność dokonania zmian wynikała z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (SK 23/21). Trybunał uznał, że przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definiujący budowle jest niezgodny z Konstytucją RP. Zdaniem TK przedmiot opodatkowania oraz inne istotne elementy podatku powinny być zawarte w ustawie podatkowej, a nie odwoływać się do innych ustaw, tu do definicji zawartych w prawie budowlanym.
Najważniejsze zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych obejmują więc wprowadzenie nowych definicji budowli, budynku, obiektu budowlanego czy pojęć takich jak: trwałe związanie z gruntem i roboty budowlane. Zgodnie z nową definicją ustawową budynek to „obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność”.
Z kolei przez pojęcie budowli rozumie się obecnie obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Nowelizacja wydłuża także termin na złożenie deklaracji. Deklaracje na podatek od nieruchomości (DN-1) za rok 2025 można składać do 31 marca 2025 r. Jednak, aby skorzystać z przedłużonego terminu, należy do 31 stycznia 2025 r. poinformować o tym wójta, burmistrza lub prezydenta miasta bez wezwania organu podatkowego oraz wpłacić na rachunek właściwej gminy miesięczne raty podatku od nieruchomości: za styczeń – w terminie do 31 stycznia 2025 r., za luty – w terminie do 15 lutego 2025 r., za marzec – w terminie do 15 marca 2025 r. – w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 r.
Możliwość taka istnieje jednakże wyłącznie dla podatników, o których mowa w art. 6 ust. 9 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, tj. m.in. osób prawnych, jednostek organizacyjnych oraz spółek niemających osobowości prawnej. Z przedłużonego terminu nie skorzystają zatem przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej albo spółki cywilnej.
Obniżony podatek od garaży
Nowelizacja wprowadziła zmiany korzystne dla właścicieli miejsc postojowych i garaży w budynkach mieszkalnych, jeśli garaż jest w bryle budynku i jest on tzw. odrębną nieruchomością lokalową. Od stycznia 2025 r. ich właściciele zapłacą podatek od nieruchomości według niższej stawki. Podatnicy, którzy złożą deklarację IN-1 do 31 stycznia br., w 2025 r. za metr kwadratowy garażu zapłacą 1,19 zł.Jeśli jej nie złożą, obowiązywać ich będzie stawka 11,48 zł. Warto dodać, że po nowelizacji wszystkie pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych, niezajętych na działalność gospodarczą, są opodatkowane jednakową stawką podatku.
Kasy fiskalne
Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące kas rejestrujących i nieco zmodyfikowane zasady zwolnień z obowiązku stosowania kas rejestrujących. Zmiany wprowadza rozporządzenie ministra finansów z dnia 17 grudnia 2024 r.
w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących[3]. Rozporządzenie określa grupy podatników oraz czynności zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących do 31 grudnia 2027 r. Zwolnienia dotyczą m.in. podatników, których roczna sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekracza 20 tys. zł oraz jednostek samorządu terytorialnego w określonych przypadkach.
Rozszerzony został katalog czynności, które muszą być ewidencjonowane z zastosowaniem kas fiskalnych. Jednocześnie przewidziano okresy przejściowe. Od 1 lipca 2025 r.
kas fiskalnych (bez względu na wysokość obrotów) będą musieli używać przedsiębiorcy, którzy sprzedają, bez względu na wysokość obrotu, m.in. papierosy elektroniczne, wyroby z konopi, płyny odkażające i płyny do odmrażania oraz węgiel. Od 1 kwietnia 2026 r. obowiązkowo kasy obejmą usługi parkingowe i automaty biletowe, a od 1 kwietnia 2027 r. – automaty vendingowe. Limit wartości sprzedaży uprawniający do tzw. zwolnienia podmiotowego pozostał na niezmienionym poziomie i nadal wynosi 20 tys. zł.
Podatek minimalny
Podatek minimalny wprowadziła ustawa z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych[4]. Przepisy obowiązują od 1 stycznia 2025 r. i mają na celu implementację zasad globalnego podatku minimalnego, wprowadzonego przez dyrektywę Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej[5].
Globalny podatek minimalny ma na celu przeciwdziałanie przenoszeniu zysków do jurysdykcji o niskim opodatkowaniu. Nowy system opiera się na trzech rodzajach podatków: globalnym podatku wyrównawczym, krajowym podatku wyrównawczym oraz podatku od niedostatecznie opodatkowanych zysków. Wprowadzenie krajowego podatku wyrównawczego ma pozwolić Polsce na efektywne pobieranie podatku wyrównawczego, zapobiegając odpływowi dochodów podatkowych do innych jurysdykcji.
Globalny podatek minimalny zakłada opodatkowanie dużych grup kapitałowych efektywną stawką podatkową na poziomie co najmniej 15%.
Dotyczy to grup: międzynarodowych (MNE) osiągających przychody w różnych jurysdykcjach podatkowych oraz krajowych, których skonsolidowane przychody w co najmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych wyniosły
750 mln euro lub więcej.
Przedłużenie przepisów podatkowych dotyczących wsparcia Ukrainy
Warto jeszcze wspomnieć, że do końca 2025 r. przedłużono przepisy dotyczące wsparcia Ukrainy. Mianowicie do przychodów nie zalicza się nadal wartości darowizn i nieodpłatnych świadczeń otrzymanych do 31 grudnia 2025 r. przez podatników. Z kolei kosztami uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych do 31 grudnia 2025 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy. Zwalnia się od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną do 31 grudnia 2025 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy po dniu 23 lutego 2022 r. przybyli z Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na skutek toczących się na terytorium Ukrainy działań wojennych.
Nowe obowiązki informacyjne do KAS
Pierwsze struktury logiczne JPK_KR_PD przedsiębiorcy będą musieli złożyć w marcu 2026 r., tj. do upływu terminu złożenia zeznania podatkowego za 2025 r. Zobowiązane podmioty musiały dostosować swoje wewnętrzne systemy finansowo-księgowe, tak aby od 1 stycznia 2025 r. generować księgi rachunkowe według opublikowanej struktury logicznej. Dodatkowo opracowane zostało rozporządzenie określające zakres dodatkowych danych, które będą musiały być wykazywane w prowadzonych księgach.
W kolejnych latach obowiązkiem zostaną objęte kolejne grupy podmiotów, tj. za rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczynający się po:
- 31 grudnia 2025 r. – inni podatnicy CIT (spółki niebędące osobami prawnymi) zobowiązani do składania JPK_VAT,
- 31 grudnia 2026 r. – pozostali podatnicy CIT i spółki niebędące osobami prawnymi.
Powyższe grupy podatników będą zobowiązane do prowadzenia ksiąg i ewidencji według nowych struktur logicznych odpowiednio od 1 stycznia 2026 r. i 1 stycznia 2027 r.
Nowy limit prowadzenia ksiąg rachunkowych
Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw[6] podniosła do równowartości 2,5 mln euro limit przychodów netto ze sprzedaży, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i stosowania przepisów ustawy o rachunkowości. Limit ten jest stosowany do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r.
Umowa leasingu to nie schemat podatkowy,
są jednak wyjątki
Sygnalizując zmiany obowiązujące od 1 stycznia br., warto zwrócić uwagę na ciekawą interpretację ogólną Ministra Finansów z 24 grudnia 2024 r. (DTS5.8092.4.2024), w której stwierdził, że klasyczna umowa leasingu operacyjnego nie powinna być uznawana za schemat podatkowy. Minister podkreślił jednak, że każdy przypadek należy badać indywidualnie. Jeśli bowiem celem leasingobiorcy jest uzyskanie korzyści podatkowych, to taką umowę należy zaraportować.
ZUS: ryczałt za pracę zdalną nieoskładkowany
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnił w decyzji DI/100000/43/891/2024, że wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu za pracę zdalną nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Ryczałt taki nie podlega zatem wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe i wypadkowe.
WIESŁAWA MOCZYDŁOWSKA
redaktor, wykładowca, specjalistka od rachunkowości i podatków
[1] Dz.U. z 2024 r. poz. 1593.
[2] Dz.U z 2024 r. poz. 1757.
[3]Dz.U. z dnia 20 grudnia 2024 r. poz. 1902.
[4] Dz.U. z 2024 r. poz. 1685.
[5] Dz.Urz. UE L z 2022 r. nr 328, s. 1.
[6] Dz.U. z dnia 17 grudnia 2024 r. poz. 1863.
