Działalność pro bono to ważny element misji przyświecającej samorządowi radcowskiemu oraz całej społeczności radców prawnych. Angażują się w nią setki radców w całej Polsce. Bez blasku fleszy i rozgłosu, na które ich postawa zasługuje.
Aby docenić zaangażowanie radców prawnych w bezinteresowną pomoc oraz poświęcenie czasu na takie działania i promować je w przestrzeni publicznej, Krajowa Izba Radców Prawnych organizuje konkurs Kryształowe Serce Radcy Prawnego.
Także w tym celu KIRP wydała w czerwcu publikację „Radcowie prawni społeczeństwu”, podsumowującą realizowane w ostatnich latach projekty prospołeczne.
Społeczne akcje udzielania bezpłatnych porad prawnych, porady podczas wydarzeń kulturalno-muzycznych, działania m.in. na rzecz osób fizycznych, organizacji społecznych, instytucji realizujących cele publiczne, pomoc prawna udzielana w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej (NPP) to tylko część aktywności pro bono radców prawnych. Członkowie samorządu radcowskiego od lat zaangażowani są także w duże projekty społeczne, jak Pol’and’Rock Festival, CieszFanów Festiwal czy Tour de Konstytucja, które mają wpływ na umocnienie społeczeństwa obywatelskiego, świadomego swoich praw i obowiązków prawnych. Krajowa Izba Radców Prawnych docenia i promuje ambasadorów działalności pro bono w naszym samorządzie.
Kryształowe Serca dla radców działających pro bono
Dowodem na to jest organizowany od 2008 r. i cieszący się wielką popularnością w środowisku radcowskim konkurs Kryształowe Serce Radcy Prawnego (www.krysztaloweserce.kirp.pl), realizujący ideę nagradzania tych radców prawnych i aplikantów radcowskich, których wyjątkowa praca i bezinteresowna pomoc zostały dostrzeżone przez innych. Postawa i zachowanie wyróżnianych w kolejnych edycjach konkursu osób mają realny wpływ na postrzeganie środowiska zawodów prawniczych, budując wizerunek samorządu radcowskiego i samych radców jako wrażliwych, zaangażowanych i skłonnych do pomocy potrzebującym.
Tytuł honorowy „Kryształowe Serce Radcy Prawnego” oraz statuetka przyznawane są radcom prawnym i aplikantom radcowskim wyróżniającym się swoją postawą, pracą i aktywnością w działaniach pro bono m.in. na rzecz osób fizycznych, organizacji społecznych, instytucji realizujących cele publiczne, kościołów, związków wyznaniowych lub grup osób dotkniętych klęskami. Prawo zgłaszania kandydatów w konkursie przysługuje: radcom prawnym, aplikantom radcowskim, społecznościom lokalnym, organizacjom społecznym, organizacjom pozarządowym, stowarzyszeniom, kościołom i związkom wyznaniowym, organom administracji publicznej, organom wymiaru sprawiedliwości, środowiskom prawniczym oraz beneficjentom pozaustawowej nieodpłatnej pomocy prawnej. Regulamin konkursu szczegółowo określa obszary, w których powinna działać nagrodzona osoba. Są to m.in. nieodpłatna pomoc prawna, działalność społeczna i dobroczynna, programy edukacyjne, szkoleniowe oraz działalność popularyzująca i rozwijająca nieodpłatną pomoc prawną.
Przewodniczącym kapituły honorowej konkursu jest Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, a jej skład tworzą zasłużeni przedstawiciele samorządu radcowskiego. Kapituła dokonuje oceny działalności osób nominowanych w konkursie oraz wybiera laureata w kategorii „Wyróżniająca działalność społeczna oraz bezinteresowna pomoc”. Na swojego kandydata mogą też głosować internauci, którzy przyznają nagrodę w kategorii „Nagroda Internautów” (od 2021 r., czyli od XIII edycji konkursu). Laureat internautów zostaje wyłoniony spośród nominowanych w głosowaniu internetowym, przeprowadzonym za pośrednictwem strony internetowej www.krysztaloweserce.kirp.pl, w którym udział może wziąć każdy.
Od 2022 r., czyli od XIV edycji, wyróżnienia mogą przyznawać także Prezes KRRP oraz współpracujące z KIRP Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Za profesjonalne, empatyczne i bezinteresowne niesienie pomocy w 15 edycjach konkursu organizowanych w latach 2008–2023 jedno z najważniejszych wyróżnień przyznawanych przez samorząd radcowski otrzymało 235 laureatów konkursu – radczyń i radców prawnych oraz aplikantek i aplikantów radcowskich. Dodatkowo w pierwszych siedmiu edycjach konkursu wyróżnienia otrzymało osiem okręgowych izb radców prawnych.
Laureaci 16. edycji konkursu
W 2024 r. kapituła 16. edycji konkursu Kryształowe Serce Radcy Prawnego wyłoniła dziewięciu radców prawnych, dla których bezinteresowna pomoc prawna jest integralną częścią codziennej działalności. Internauci również mieli swój udział, wybierając swojego laureata. Podczas uroczystej gali swoje wyróżnienia przyznali także Prezes KRRP Włodzimierz Chróścik oraz współpracujące z KRRP Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Zorganizowana 14 czerwca w hotelu Mercure przy ul. Złotej w Warszawie uroczysta gala wieńcząca tegoroczną edycję konkursu zgromadziła członków Krajowej Rady Radców Prawnych, Dziekanów Rad OIRP, członków kapituły konkursu, gości współpracujących z samorządem radcowskim oraz najważniejszych bohaterów tego wieczoru – laureatów konkursu „Kryształowe Serce Radcy Prawnego”.
– Te wyróżnienia są nie tylko nagrodą, ale przede wszystkim wyrazem uznania dla pracy, która nie zawsze jest dostrzegana. Dziękuję wszystkim laureatom za ich niestrudzoną działalność na rzecz naszych obywateli. Wasza praca jest inspiracją i dowodem na to, że bezinteresowna pomoc ma ogromne znaczenie. Łączy was dobre serce i wykorzystujecie swoją wiedzę w bardzo szczytnym celu. Jesteście wzorem do naśladowania – podkreślił w swoim przemówieniu Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik.
Kapituła jak co roku nie miała łatwego zadania, by spośród listy nominowanych w konkursie znamienitych przedstawicieli samorządu radcowskiego wyłonić laureatów.
– W tym roku dało się zauważyć, że działalność pro bono skupiła się na najmłodszych, a zwłaszcza na przedszkolakach. Jest to także działalność z młodzieżą ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Budzi to ogromny entuzjazm, zwłaszcza na przyszłość. Doceniamy również działalność na rzecz seniorów, kombatantów, harcerzy, organizacji religijnych oraz innych. Ale nie zapominajmy również, że pomoc jest świadczona także dla zwierząt i jest to pomoc trwająca od kilku lat – podsumowała r. pr. Gabriela Krajczewska z kapituły konkursu.
W XVI edycji Konkursu Kryształowe Serce Radcy Prawnego wyróżnieni zostali:
Filip Czernicki z OIRP w Warszawie – aktywny działacz społeczny, od lat zajmuje się promocją i tworzeniem sieci Studenckich Poradni Prawnych w Polsce i Europie. Broni praw człowieka i niesie pomoc prawną uchodźcom politycznym z Białorusi oraz uchodźcom wojennym z Ukrainy. Jest polskim koordynatorem bezpłatnej pomocy prawnej dla uchodźców z Ukrainy. Zajmuje się nieodpłatną pomocą prawną i edukacją prawną przy Ministrze Sprawiedliwości. Jest przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.
Małgorzata Dąbek z OIRP w Lublinie – współzałożycielka i prezeska zarządu Stowarzyszenia Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie – organizacji pozarządowej, która m.in. świadczy nieodpłatną pomoc prawną oraz realizuje szereg projektów edukacji prawnej dzieci i dorosłych, w tym warsztaty, prelekcje i szkolenia mające na celu upowszechnienie wiedzy o prawie. Pani mecenas świadczy bezpłatne porady i pomoc prawną w ramach programu Szlachetna Paczka Prawników dla beneficjentów programu Szlachetna Paczka.
Paulina Janikowska-Mizera z OIRP w Warszawie – działa na rzecz najmłodszych poprzez prowadzenie zajęć wspierających rozwój emocjonalny i społeczny. Jest prowadzącą i autorką PoPrawnych Lekcji – warsztatów poświęconych edukacji prawnej w szkołach ponadpodstawowych. Zaangażowana w prowadzenie prawniczych lekcji edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Katarzyna Katana z OIRP w Warszawie – współpracuje z Warsztatem Terapii Zajęciowej w Grójcu, w którym wspomaga pro bono uczestników zajęć oraz ich dorosłych opiekunów, doradzając prawnie oraz prowadząc sprawy sądowe na ich rzecz. Od 2019 r. jest wolontariuszką w Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie bierze udział w aktywnościach organizowanych przez muzeum, a także wspomaga prawnie pro bono Związek Powstańców Warszawskich.
Katarzyna Konopka z OIRP w Białymstoku – zaangażowana w ochronę praw zwierząt. Współpracuje z organizacjami społecznymi, statutowo zajmującymi się prawami zwierząt, udzielając pro bono porad prawnych i składając zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa znęcania się nad zwierzętami. Działa nieodpłatnie w postępowaniach przygotowawczych w zakresie czynów zabronionych stypizowanych w ustawie o ochronie praw zwierząt. Występuje jako pełnomocnik procesowy oskarżyciela posiłkowego w postępowaniach sądowych dotyczących znęcania się nad zwierzętami.
Małgorzata Wenclik z OIRP w Białymstoku – jedna z liderek Forum Kobiet Podlasia. Od początku swojej kariery zawodowej łączy pracę z działalnością społeczną i edukacją obywatelską i społeczną, członkini zarządu Federacji Organizacji Pozarządowych Miasta Białystok, fundatorka i wieloletnia prezeska zarządu Fundacji Centrum Inicjatyw na Rzecz Społeczeństwa. Realizuje projekty o charakterze społecznym skierowane na integrację międzypokoleniową, edukację społeczną i prawną. Popularyzuje nauki prawne, prowadzi warsztaty, wykłady, seminaria. Działa pro bono na rzecz praw kobiet, zwiększając ich udział w życiu społecznym, publicznym i gospodarczym.
Katarzyna Wicher-Kluczkowska z OIRP w Koszalinie – zaangażowana w bezinteresowną pomoc dla środowiska harcerskiego, organizatorka wielu wydarzeń lokalnych. Jest inicjatorką i organizatorką akcji społecznych, m.in. „Plecak i wózek” dla uchodźców z Ukrainy, „Torba dla kangura”, organizowanej podczas pożarów w Australii czy akcji „Kartka dla seniora”. Zaangażowana w pomoc na rzecz szpitali, hospicjów i ochotniczych straży pożarnych.
Tomasz Witt z OIRP w Gdańsku – wolontariusz i doradca przy fundacjach oraz stowarzyszeniach. Jest członkiem komisji do spraw edukacji prawnej i działalności pro bono przy OIRP w Gdańsku. Udziela nieodpłatnych porad prawnych, a także prowadzi lekcje edukacyjne o prawie w przedszkolach i szkołach, popularyzując wiedzę o prawie wśród dzieci i młodzieży.
Justyna Wojdyło-Borucka z OIRP w Rzeszowie – udziela pro bono porad prawnych osobom w trudnej sytuacji materialnej i życiowej, zagrożonym wykluczeniem społecznym i długotrwale bezdomnym. Po wybuchu wojny w Ukrainie bezpośrednio pomagała uchodźcom w Przemyślu oraz na granicy w Medyce. Wspierała punkty informacji prawnej, zbiórki odzieży, żywności i leków, a także transport pomocy humanitarnej sióstr dominikanek. Prowadzi nieodpłatne warsztaty uzupełniające dla studentów prawa w ramach Akademii Praktykanta organizowanej przez organizację ELSA Poland. Jest inicjatorką i koordynatorką oficjalnego objęcia przez OIRP w Rzeszowie swoim patronatem rzeszowskich domów dziecka.
Wyróżnienia Prezesa KRRP Włodzimierza Chróścika za wyjątkowe zaangażowanie w działania pro bono, szczególnie cenne, bo podkreślające nie tylko profesjonalizm, lecz także społeczną odpowiedzialność, otrzymały trzy osoby:
Kamil Boruta z OIRP w Warszawie – zaangażowany w wolontariat na rzecz Związku Kombatantów RP, Byłych Więźniów Politycznych, a także osób starszych. Sam również sprawuje opiekę nad kombatantem. Promował zbiórki charytatywne na rzecz dzieci w Kenii. Prowadzi bezpłatną pomoc prawną dla uchodźców, związków sportowych, fundacji zajmujących się m.in. ochroną praw zwierząt, wspierających wartości demokratyczne oraz propagujących europejską integrację w ramach UE, a także bezpieczeństwo i rozwój Polski oraz Europy.
Paweł Cegiełko z OIRP w Lublinie – zaangażowany w ochronę praw człowieka. Jest oddany sprawom społecznym i kwestiom sprawiedliwości. Zajmuje się obroną niezawisłości wymiaru sprawiedliwości, działa na rzecz sędziów niezłomnych w regionie lubelskim. Występuje w imieniu samorządu radcowskiego na przystankach Tour de Konstytucja, bierze udział w Radzie Konsultacyjnej Ogólnopolskiego Strajku Kobiet.
Ewa Żuchowska z OIRP w Łodzi – udziela pomocy prawnej osobom w trudnych życiowych sytuacjach, realizuje programy społeczne w środowisku lokalnym, m.in. „Dorosły odpowiedzialny za szkody wynikające z uzależnień wśród dzieci i młodzieży”. Jest współzałożycielką i wolontariuszką Stowarzyszenia Ekonomik i Przyjaciele, w ramach którego pracuje przy realizacji projektów z obszaru wsparcia społecznego, przeciwdziałania uzależnieniom i wykluczeniom. Wspomaga finansowo i organizacyjnie uczniów lokalnej szkoły oraz domu dziecka znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, pokrywając koszty ich diagnostyki i leczenia.
Także internauci mieli możliwość wyboru swojego laureata. W głosowaniu online nagrodę otrzymała n Aleksandra Chrulska z OIRP w Warszawie, która udziela się w istniejącym przy warszawskiej izbie Ośrodku Pomocy Pro Bono, prowadząc w jego ramach liczne postępowania z zakresu prawa rodzinnego oraz udzielając bezpłatnych porad prawnych. Prowadzi pro bono zajęcia dla przedszkolaków w zakresie edukacji wczesnoszkolnej oraz dla uczniów liceów ogólnokształcących w ramach projektu edukacji prawnej z ramienia OIRP w Warszawie.
Swoje wyróżnienie przyznało także współpracujące z KIRP wydawnictwo Wolters Kluwer Polska. Otrzymała je n Marta Irla-Sowińska z OIRP w Warszawie. Prezes wydawnictwa Włodzimierz Albin podkreślił, że wybór laureata spośród wielu zasłużonych kandydatów był niezwykle trudny, ale Marta Irla-Sowińska wyróżniła się swoim wyjątkowym zaangażowaniem i profesjonalizmem.
Na zakończenie uroczystości w imieniu laureatów głos zabrała r. pr. Katarzyna Wicher-Kluczkowska, przypominając słowa Roberta Baden-Powella, brytyjskiego wojskowego, pisarza, twórcy i założyciela skautingu.
– Pomagając innym, pomagasz i sobie. Starajcie się zostawić ten świat choć trochę lepszym, niż go zastaliście. To właśnie nasze czyny kształtują lepszy świat – powiedziała laureatka konkursu z OIRP w Koszalinie.
W tegorocznej edycji konkursu nominowani byli także: Magdalena Bobek z OIRP w Zielonej Górze, Marika Kabacińska z OIRP w Poznaniu, Marta Kędziora-Wnuk z OIRP we Wrocławiu, Joanna Król z OIRP w Lublinie, Marta Łubik-Piotrowska z OIRP w Warszawie, Beata Pożarycka-Pamuła z OIRP w Warszawie, Robert Sajnacki z OIRP w Warszawie, Paweł Śnieg z OIRP w Katowicach, Aleksandra Trusewicz z OIRP w Zielonej Górze, Piotr Turowicz z OIRP w Warszawie, Piotr Zieliński z OIRP w Gdańsku, Edyta Zubka z OIRP w Koszalinie.
Gratulujemy wszystkim wyróżnionym i nominowanym. Wasza praca na rzecz społeczeństwa pokazuje, że pomoc prawna może mieć znaczący wpływ na życie wielu osób i inspiruje nas wszystkich do podejmowania działań na rzecz dobra wspólnego.
Raport pt. „Radcowie prawni społeczeństwu”
Aby promować działalność prospołeczną samorządu radcowskiego, a przede wszystkim docenić zaangażowanych w nią radców prawnych, Krajowa Izba Radców Prawnych opracowała raport pt. „Radcowie prawni społeczeństwu”. Wydana w czerwcu publikacja podsumowuje kluczowe projekty prospołeczne realizowane przez KIRP w ostatnich latach. Raport stanowi wyjątkowy przegląd rozmaitych form zaangażowania społecznego, jakie Krajowa Izba Radców Prawnych podejmuje, koordynuje i realizuje.
– W raporcie zebraliśmy tylko największe, najbardziej znaczące przedsięwzięcia, podkreślam natomiast, że to tylko wierzchołek góry lodowej dobra, jakie radcowie prawni w całej Polsce czynią codziennie na rzecz osób potrzebujących wsparcia, poszkodowanych, defaworyzowanych – wskazuje Prezes KRRP, Włodzimierz Chróścik.
Pomoc dla uchodźców, walka o prawa człowieka, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, edukacja prawna i obywatelska, współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu dobrego prawa – w każdym z tych obszarów obywatele mogą liczyć na pomoc radców prawnych. Krajowa Izba Radców Prawnych wspiera radców w ich społecznym zaangażowaniu. Świadczą o tym konkretne liczby.
Od czerwca 2022 r. do końca grudnia 2023 r. prawniczki z Centrum Koordynacji Pomocy Prawnej KIRP udzieliły uchodźcom z Ukrainy ponad 18 tys. konsultacji telefonicznych za pośrednictwem specjalnej infolinii +48 800 088 544.
Niemal 7 tys. lekcji o prawie zostało zrealizowanych przez radców prawnych w ramach ogólnopolskiej akcji edukacji prawnej pro bono w ciągu 10 ostatnich lat w szkołach i przedszkolach.
9180 uczniów wzięło udział w latach 2016–2024 w Ogólnopolskiej Akademii – Konkursie Wiedzy o Prawie, którego celem jest działanie na rzecz poszerzenia i pogłębienia wiedzy o prawie wśród nastoletnich Polaków, wzrost świadomości prawnej dzieci i młodzieży oraz kształtowanie postaw szacunku do prawa.
Blisko 400 przedstawicieli różnych środowisk prawniczych w Polsce uczestniczyło w czerwcu 2023 r. w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku we współorganizowanym przez Krajową Izbę Radców Prawnych III Kongresie Prawników Polskich, który odbył się pod hasłem „Rządy prawa – wszystkich sprawa”.
Ponad 5 tys. mieszkańców Warszawy i turystów odwiedziło we wrześniu 2023 r. stoiska samorządów zawodów zaufania publicznego podczas II Pikniku Rodzinnego, promującego wiedzę na temat tych zawodów.
Od października 2021 r. do połowy 2024 r. Krajowa Izba Radców Prawnych wyprodukowała 31 odcinków podcastu „Prawie prawniczo, czyli radcowie prawni o…”, w których prezentowane są tematyczne rozmowy o różnych gałęziach prawa, omówionych w przystępny, ciekawy sposób i zawsze w praktycznym wymiarze. Celem projektu jest popularyzacja wiedzy o prawie i zawodzie radcy prawnego.
Ponad 1 tys. haseł wraz z filmami w polskim języku migowym oraz ich transkrypcjami znajdzie się w słowniku terminów prawniczych, który powstaje dzięki współpracy Krajowej Izby Radców Prawnych, Pracowni Lingwistyki Migowej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Spraw Głuchych.
248 radców prawnych i aplikantów radcowskich zostało w latach 2008–2024 laureatami konkursu Kryształowe Serce Radcy Prawnego Krajowej Izby Radców Prawnych, w którym nagradzani są radcowie i aplikanci wyróżniający się pracą i aktywnością w działaniach pro bono m.in. na rzecz osób fizycznych, organizacji społecznych, instytucji realizujących cele publiczne, kościołów, związków wyznaniowych lub grup osób dotkniętych klęskami. Zaangażowanie radców prawnych w różnorodne inicjatywy społeczne, w tym w działalność pro bono, nie tylko wzmacnia społeczeństwo obywatelskie, ale także podnosi świadomość prawną Polek i Polaków. Dzięki pracy radczyń i radców prawnych wiele osób w trudnej sytuacji uzyskało niezbędne wsparcie, a projekty edukacyjne przyczyniają się do lepszego zrozumienia prawa i jego roli w codziennym życiu.
