Wymiana doświadczeń, integracja środowiska oraz dyskusja o przyszłości zawodu radcy prawnego w kontekście nowych technologii to cele tegorocznego, jubileuszowego X Forum Aplikantów Radcowskich. Wydarzenie, zorganizowane w dniach 14–16 marca w Krakowie przez Komisję Wspierania Rozwoju Zawodowego przy wsparciu Komisji Aplikacji Krajowej Rady Radców Prawnych, zgromadziło aplikantów radcowskich ze wszystkich okręgowych izb radców prawnych w Polsce. Tematem przewodnim tegorocznej edycji była sztuczna inteligencja (AI) i jej rola w edukacji oraz praktyce prawniczej.
Forum otworzyli Włodzimierz Chróścik – Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, Monika Skowrońska – Wicedziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie, Martyna Smaglińska – przewodnicząca Komisji Wspierania Rozwoju Zawodowego KRRP, a także Agnieszka Sołtys – przewodnicząca Komisji Aplikacji KRRP. W spotkaniach podczas forum udział wzięli również członkowie obu komisji oraz Wiceprezesi KRRP Bartosz Opaliński i Jakub Puszkarski.
Po oficjalnej inauguracji aplikanci uczestniczyli w szkoleniu „Czym są Large Language Models (LLM) i jak efektywnie wykorzystać je w edukacji aplikantów radcowskich?”, które poprowadził Paweł Kowalski – pełnomocnik Prezesa KRRP ds. Nowych Technologii. Uczestnicy mieli okazję poznać zasady działania modeli językowych AI, ich zastosowanie w analizie prawniczej oraz sposoby na efektywne wykorzystanie ich w codziennej pracy. Kolejna część szkolenia, prowadzona przez dr. Damiana Flisaka z Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji KRRP, dotyczyła prawnych aspektów stosowania generatywnej AI oraz potencjalnych zagrożeń związanych z jej wykorzystaniem.
Warsztaty i praca nad rekomendacjami
Sobota, 15 marca, rozpoczęła się od warsztatów „Techniki bezpiecznego wyszukiwania informacji oraz integracja LLM i AI z danymi klientów w praktyce kancelarii radcowskiej”. Zajęcia poprowadzili Paweł Kowalski i Damian Flisak, a uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy, które wymieniały się prowadzącymi. Warsztaty miały na celu zapoznanie aplikantów z wyzwaniami związanymi z ochroną danych oraz bezpieczeństwem informacji w kontekście korzystania z narzędzi AI.
Prezentacja wyników
Podczas podsumowania forum uczestnicy przedstawili swoje wnioski dotyczące wykorzystania AI w kancelariach radcowskich, kładąc szczególny nacisk na aspekty bezpieczeństwa, efektywności oraz etyki zawodowej. Prezentacje spotkały się z dużym zainteresowaniem, a dyskusja wokół nich pozwoliła na pogłębienie refleksji nad przyszłością technologii w zawodzie radcy prawnego.
– Nasza grupa wypracowała kluczowe wnioski dotyczące bezpiecznego stosowania narzędzi AI w kancelariach. Sztuczna inteligencja powinna wspierać, a nie zastępować prawników – kontrola i odpowiedzialność za wyniki pozostają po stronie człowieka. W sporządzonym podczas warsztatów regulaminie zawarliśmy zalecenia dotyczące obowiązku przeprowadzania szkoleń technologicznych oraz kontroli merytorycznej rezultatów pracy LLM – wskazuje Marta Puczyńska, aplikantka II roku aplikacji radcowskiej z Bydgoszczy. – Największym zaskoczeniem było to, jak łatwo błędne prompty [frazy, polecenia i zapytania kierowane do systemu AI – red.] mogą prowadzić do niewłaściwych rezultatów. Bardzo pozytywnie oceniam pracę w grupach. Pojawiały się różnice zdań, ale dzięki temu wypracowaliśmy zrównoważone podejście.
X Forum Aplikantów Radcowskich pokazało, że temat sztucznej inteligencji budzi ogromne zainteresowanie w środowisku prawniczym. Aplikanci przez udział w szkoleniach i warsztatach zdobyli cenną wiedzę i praktyczne umiejętności, które mogą w przyszłości wykorzystać w pracy zawodowej. Wnioski i rekomendacje wypracowane podczas forum są ważnym głosem w dyskusji na temat bezpiecznego i efektywnego wdrażania AI w kancelariach radcowskich.
– Wiedza zdobyta na forum ma dla mnie praktyczne znaczenie i zamierzam stosować ją w przyszłej pracy, pamiętając o zasadzie ograniczonego zaufania do technologii. Możliwość wymiany doświadczeń i rozmów z innymi uczestnikami również poza salą wykładową pozwoliła na cenne dyskusje i lepsze zrozumienie praktycznych aspektów stosowania AI – wskazuje Marta Puczyńska.
Tegoroczne forum nie tylko dostarczyło uczestnikom wiedzy i inspiracji, lecz także umocniło ich przekonanie, że nowoczesne technologie mogą być wartościowym narzędziem wspierającym pracę prawnika – pod warunkiem że są wykorzystywane świadomie i odpowiedzialnie.
Podczas forum nie zabrakło również czasu na integrację. Uczestnicy mieli okazję wziąć udział we wspólnych kolacjach, które umożliwiły im nawiązanie nowych kontaktów i wymianę doświadczeń w luźniejszej atmosferze. Zorganizowane przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Krakowie wyjście do klubu było doskonałą okazją do wspólnej zabawy i umocnienia relacji między aplikantami z różnych regionów Polski. Organizatorzy zadbali również o zwiedzanie krakowskiego Kazimierza.
Martyna Smaglińska
– przewodnicząca Komisji Wspierania
Rozwoju Zawodowego KRRP
Forum Aplikantów Radcowskich to niezwykle ważna inicjatywa, która nie tylko umożliwia aplikantom zdobycie wiedzy na temat aktualnych wyzwań związanych z wykonywaniem zawodu i odbywaniem aplikacji, ale także integruje środowisko przyszłych radców prawnych. Wymiana doświadczeń oraz możliwość nawiązania kontaktów zawodowych są ogromną wartością tego wydarzenia. Nie inaczej było podczas tego forum, a istotną rolę odegrała w tym gościnna Okręgowa Izba Radców Prawnych w Krakowie, która podjęła się także organizacji spotkania integracyjnego uczestników forum z krakowskimi aplikantami.
Pierwsze Forum Aplikantów Radcowskich odbyło się w 2014 r. w Świnoujściu z inicjatywy Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie. Po ponad dekadzie gościliśmy w Krakowie, po raz pierwszy zmieniając formułę wydarzenia i koncentrując się na przyszłości wykonywania zawodu radcy prawnego. Poza miejscem na debatę dotyczącą aplikacji i rozwoju zawodowego dużo czasu poświęcono na warsztaty dotyczące wykorzystywania sztucznej inteligencji w zawodzie radcy prawnego.
Od czasu pierwszego forum aplikantów wiele się zmieniło – 10 lat temu nie mogliśmy nawet marzyć o takich technologiach. Wówczas TikTok nie istniał, e-maile do urzędów były rzadkością, a rozprawy online brzmiały jak science fiction. W tym roku nie analizowaliśmy tego, czy korzystać z dostępnych rozwiązań technologicznych, lecz zastanawialiśmy się, jak z nich korzystać w bezpieczny i zgodny z przepisami sposób.
Celem było nie tylko uświadomienie aplikantom roli sztucznej inteligencji w transformacji wykonywania zawodu, lecz przede wszystkim przygotowanie ich do świadomego i bezpiecznego korzystania z narzędzi opartych na AI.
Dyskusje doprowadziły do konstruktywnych wniosków i wiedzy, jak technologia może wspierać, a nie zastępować pracę radcy prawnego, usprawniając analizę dokumentów czy wyszukując właściwe treści.
Tematyka forum niezwykle przypadła do gustu aplikantom, którzy wykazali duże zainteresowanie i aktywnie uczestniczyli w szkoleniach i warsztatach. Dla wielu było to pierwsze ekscytujące spotkanie z AI, inni podchodzili do tych narzędzi z pewną dozą sceptycyzmu, obawiając się zagrożeń związanych z poufnością danych. Pod koniec trzydniowego forum wszyscy zgodnie dostrzegli niesamowity potencjał AI i możliwości wsparcia radcy prawnego w jego pracy dzięki wykonaniu przez sztuczną inteligencję rutynowych i czasochłonnych zadań i pozostawieniu więcej czasu na bardziej strategiczne aspekty pracy.
Po pozytywnych reakcjach na zaproponowaną tematykę forum widać wyraźnie, że temat AI powinien stać się stałym elementem programu szkolenia nie tylko dla aplikantów, ale i radców prawnych. Jak trafnie podsumował forum mec. Paweł Kowalski, „AI nie zabierze pracy radcy prawnemu, ale inny prawnik korzystający z AI może to zrobić”. n
Postulaty płynące z forum aplikantów traktujemy z najwyższą uwagą
Rozmowa z Agnieszką Sołtys,
przewodniczącą Komisji Aplikacji KRRP
n Jakie cele przyświecały tegorocznemu Forum Aplikantów Radcowskich i w jaki sposób temat sztucznej inteligencji wpisuje się w rozwój przyszłych radców prawnych?
Tegoroczne forum miało na celu przede wszystkim stworzenie możliwości wymiany doświadczeń, dyskusji i przedstawienia opinii na temat sposobu i jakości kształcenia na aplikacji radcowskiej. Postulaty płynące z forum aplikantów są zawsze traktowane z najwyższą uwagą i mają realny wpływ zarówno na program aplikacji radcowskiej, jak i regulamin jej odbywania.
W tym roku – obok rozmów o aplikacji – tematem przewodnim była sztuczna inteligencja (AI) i nieuchronność jej zastosowania w pracy prawnika. W dobie cyfryzacji i automatyzacji pracy znajomość narzędzi opartych na AI, takich jak Large Language Models, staje się kluczowa. Pozwala to na efektywniejsze przygotowywanie analiz, opracowywanie opinii prawnych oraz wsparcie przy tworzeniu strategii procesowych. Jednocześnie korzystanie z AI w codziennej pracy prawnika to nie tylko szansa, ale też szereg ryzyk – przyszli radcowie prawni muszą być świadomi zarówno możliwości, jak i ograniczeń nowych technologii, aby efektywnie, ale przede wszystkim zgodnie z obowiązującymi regulacjami integrować je w swoich działaniach.
n Czy po tegorocznym forum widzi pani potrzebę wprowadzenia nowych inicjatyw edukacyjnych związanych z AI w ramach szkolenia aplikantów?
Forum wyraźnie pokazało, że konieczne są dalsze inicjatywy edukacyjne z zakresu nowych technologii. Warto przypomnieć, że już teraz aplikanci mają możliwość pozyskiwania i poszerzania swojej wiedzy w zakresie AI przez zajęcia specjalizacyjne zamieszczone na platformie e-KIRP. Planujemy dalsze rozszerzanie oferty edukacyjnej w tym zakresie. Szczególnie ważnym wyzwaniem pozostaje wypracowanie metod dydaktycznych korzystających z AI, jak np. symulacje przypadków czy interaktywne platformy e-learningowe. Chcielibyśmy, aby nowe technologie były nie tylko przedmiotem włączanym do programu zajęć aplikantów, lecz instrumentem wykorzystywanym w procesie szkolenia, który uczyni aplikację radcowską jeszcze bardziej efektywną i atrakcyjną.
n Jakie wyzwania dostrzega pani w integracji narzędzi AI w praktyce kancelarii radcowskich i jak samorząd może wspierać aplikantów w bezpiecznym ich wykorzystywaniu?
Integracja narzędzi AI w praktyce kancelarii radcowskich wiąże się z wieloma istotnymi wyzwaniami. Dotyczą one z jednej strony kwestii technicznych i operacyjnych, z drugiej – etyki, bezpieczeństwa danych i transparentności. Integracja nowych technologii wymaga od prawników nie tylko pozyskania umiejętności w posługiwaniu się nowymi instrumentami technologicznymi, lecz też zdobycia podstawowej wiedzy o ramach regulacyjnych dla bezpiecznego stosowania AI.
Samorząd radcowski może – i zamierza – wspierać aplikantów w tym zakresie przez: organizację specjalistycznych szkoleń i warsztatów, na których aplikanci będą mogli zdobyć praktyczne umiejętności korzystania z AI; publikację rekomendacji i wytycznych, dzięki którym aplikanci będą mieli dostęp do ustalonych standardów dotyczących etycznego i bezpiecznego stosowania technologii AI; programy mentoringowe i konsultacje z doświadczonymi ekspertami z obszaru nowych technologii; wreszcie inicjatywy badawcze i projekty pilotażowe w celu testowania i wdrażania rozwiązań opartych na AI w pracy prawnika.
n Jakie znaczenie ma Forum Aplikantów Radcowskich dla środowiska aplikantów i samorządu radcowskiego? Jakie korzyści płyną z takiej formy edukacji i integracji?
Forum Aplikantów Radcowskich pełni bardzo ważną rolę zarówno dla środowiska aplikantów, jak i dla samorządu radcowskiego. Jest to platforma wymiany opinii, zdobywania wiedzy i umiejętności. Wydarzenie to sprzyja budowaniu społeczności przyszłych młodych radców prawnych, co jest istotne dla wzajemnego wsparcia oraz wymiany doświadczeń. Pozwala także nawiązywać kontakty, które mogą okazać się bardzo przydatne w przyszłej pracy zawodowej. Przede wszystkim jednak Forum Aplikantów Radcowskich umożliwia formułowanie i przedstawianie przez aplikantów – za pośrednictwem osób ich reprezentujących (starostów) – postulatów dotyczących organizacji i przebiegu aplikacji radcowskiej. Jak wspomniałam, postulaty te są szczegółowo rozważane i mają realny wpływ na organizację szkolenia na aplikacji.
n Czy planowane są jakieś zmiany lub nowe elementy w kolejnych edycjach?
Nadrzędnym celem forum jest umożliwienie aplikantom radcowskim przedstawienia ich postulatów oraz bieżących problemów dotyczących aplikacji radcowskiej. Aby jeszcze bardziej wzmocnić tę funkcję i znaczenie forum, planowane są pewne modyfikacje w przyszłych edycjach. Komisja Aplikacji zaproponowała wprowadzenie, oprócz tradycyjnego stacjonarnego forum odbywanego corocznie, dodatkowych spotkań z przedstawicielami aplikantów online, które odbywałyby się przynajmniej raz w roku. Taka inicjatywa pozwoliłaby na częstszy kontakt z aplikantami oraz szybsze reagowanie na ich potrzeby i sugestie. Liczymy, że forum w tej nowej formule jeszcze bardziej wzmocni głos aplikantów, umożliwiając im zgłaszanie bieżących problemów oraz aktywne angażowanie się w przygotowywanie propozycji zmian mających na celu uatrakcyjnienie aplikacji oraz dostosowanie jej programu do zmieniających się wyzwań rynku usług prawniczych.
Rozmawiał Piotr Olszewski
