W DZIENNIKU USTAW NR 1086 OPUBLIKOWANA ZOSTAŁA USTAWA Z 19 CZERWCA 2020 R. O DOPŁATACH DO OPROCENTOWANIA KREDYTÓW BANKOWYCH UDZIELANYCH PRZEDSIĘBIORCOM DOTKNIĘTYM SKUTKAMI COVID-19 ORAZ O UPROSZCZONYM POSTĘPOWANIU O ZATWIERDZENIE UKŁADU W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM COVID-19, CZYLI TZW. TARCZA 4.0, KTÓREJ WIĘKSZOŚĆ PRZEPISÓW WESZŁA W ŻYCIE DZIEŃ PO OGŁOSZENIU, TJ. 24 CZERWCA.
Wprowadza ona kolejny pakiet rozwiązań dla przedsiębiorców, jak również ? po raz pierwszy ? dla jednostek samorządu terytorialnego, mających na celu zminimalizowanie skutków utraty płynności finansowej spowodowanej przez wirusa SARS-CoV-2. Ten artykuł będzie dotyczył wybranych przepisów dla biznesu.
KREDYTY Z DOPŁATĄ
Przede wszystkim na uwagę zasługuje utworzenie Funduszu Dopłat do Oprocentowania udzielanych na podstawie umów zawartych do 31 grudnia 2020 r. przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji w związku z epidemią COVID-19 (dopłata stanowi część odsetek należnych bankowi i wynosi odpowiednio 2 punkty procentowe dla MŚP i 1 punkt procentowy dla pozostałych) wraz z przeznaczeniem na ten cel z budżetu państwa 567 600 000 zł (łącznie w 2020 i 2021 r.)[1]. O udzielenie takich ?kredytów z dopłatą? mogą ubiegać się przedsiębiorcy, którzy utracili płynność finansową, rozumianą jako zdolność do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań, lub są zagrożeni utratą płynności finansowej w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19, jak również nie zaciągnęli innego kredytu na podstawie ustawy, wykonują działalność gospodarczą na terytorium RP lub zawiesili ją w związku z COVID-19 oraz na dzień 31 grudnia 2019 r. nie spełniali kryteriów przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r.[2] Spełnienie powyższych warunków (z wyjątkiem utraty płynności finansowej, którą należy udowodnić dokumentami) przedsiębiorca wykazuje składanymi przez siebie oświadczeniami, natomiast samą weryfikację wniosków i wypełnienia ww. przesłanek ustawodawca pozostawił w gestii banków[3]. Kredytów z dopłatami udzielać będą banki, które zawarły z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę o współpracy, a same dopłaty będą wypłacane w okresach miesięcznych za czas nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy[4].
PRACA ZDALNA
Tarcza 4.0 wprowadza także wiele rozwiązań, które tymczasowo dostosowują rynek pracy do aktualnych wyzwań. Rozbudowane zostają przepisy dotyczące pracy zdalnej[5], zgodnie z którymi wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy, przy czym to pracodawca ma zapewnić narzędzia i materiały potrzebne do jej wykonywania oraz obsługę logistyczną. Ponadto na polecenie pracodawcy pracownik ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania, podczas gdy samo polecenie wykonywania pracy zdalnej pracodawca może w każdym momencie cofnąć.
OBOWIĄZKOWY URLOP
I MOŻLIWY PRZESTÓJ
Kolejne uprawnienie dla pracodawcy to możliwość udzielenia pracownikowi w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, przy jednoczesnym obowiązku wykorzystania takiego urlopu przez pracownika[6]. Dodatkowo pracodawca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych[7] lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń[8], może zawiesić obowiązki: tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dokonywania odpisu podstawowego oraz wypłaty świadczeń urlopowych (o których mowa w ustawie z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1070)[9]. Nadto przy spełnieniu ww. warunków wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia świadczenia, nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę[10].
Co więcej strony umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu: stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, jak też umowy o dzieło, na rzecz których ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej, mogą ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu siedmiu dni[11]. Ustawodawca umożliwił również pracodawcom, którzy do tej pory nie ubiegali się o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń dla swoich pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a spełniają łącznie dwa warunki ? spadku przychodów ze sprzedaży towarów lub usług w następstwie wystąpienia COVID-19 i istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń ? obniżenie wymiaru czasu pracy lub objęcie pracownika przestojem ekonomicznym[12]. Przy czym obniżenie będzie możliwe maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, a pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaci wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy[13].
Warto również nadmienić, że w tarczy 4.0 wprowadzono możliwość składania wniosków do ZUS wyłącznie w formie elektronicznej[14], co wydaje się być wyciągnięciem słusznego wniosku z dotychczasowej praktyki stosowania rozwiązań antykryzysowych, która pokazała, że najwięcej problemów w ich realizacji dostarczały wnioski o przyznanie świadczeń składane w formie papierowej (w odróżnieniu np. od wniosków o przyznanie subwencji finansowych z PFR S.A., gdzie wnioski były składane za pośrednictwem bankowości online i były rozpatrywane o wiele szybciej).
POSTĘPOWANIE RESTRUKTURYZACYJNE
Następna istotna zmiana wprowadzona w tarczy 4.0 to uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, które stanowi uzupełnienie dotychczasowej regulacji, zgodnie z którą, jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19 (wprowadzono przy tym domniemanie powiązane z powstaniem stanu niewypłacalności z powodu wirusa), bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu[15]. To odpowiedź ustawodawcy na przewidywaną dużą liczbę podmiotów, które w najbliższym czasie będą potrzebowały skorzystać z maksymalnie prostych, szybkich i efektywnych czynności restrukturyzacyjnych[16]. I tak do 30 czerwca 2021 r. podmiot, który zawarł umowę z doradcą restrukturyzacyjnym (w myśl przepisów prawa restrukturyzacyjnego[17]), może samodzielnie, bez decyzji sądu, obwieścić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu[18]. Z dniem dokonania tego obwieszczenia ustawodawca wiąże nowe środki ochrony restrukturyzowanego podmiotu w postaci zawieszenia egzekucji wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności rzeczowych i wierzytelności zabezpieczonych przez przewłaszczenie na zabezpieczenie, jak również uniemożliwia wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia[19]. Aby zapobiec nadużyciom, wprowadzony został zawór bezpieczeństwa w postaci umożliwienia sądowi uchylenia skutków dokonania obwieszczenia, jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli[20].
Na końcu warto odnotować, że wiceminister rozwoju Marek Niedużak stwierdził, że więcej tarcz już nie będzie[21], zatem miejmy nadzieję, że wszystkie dotychczasowe regulacje antykryzysowe spełnią swoje zadania dla dobra polskiej gospodarki.
[1] Art. 8 ust. 4 pkt 1 oraz art. 102 ust. 1 tarczy 4.0.
[2] Art. 4 tarczy 4.0.
[3] Art. 6?7 tarczy 4.0.
[4] Art. 8 ust. 1?2 tarczy 4.0.
[5] Art. 3 ust. 3?8 znowelizowanej na mocy tarczy 4.0 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
[6]?Art. 15gc tarczy 4.0.
[7]?W rozumieniu art. 15g ust. 9 tarczy 4.0.
[8]?W rozumieniu art. 15gb ust. 2 tarczy 4.0.
[9]?Art. 15ge tarczy 4.0.
[10]?Art. 15 gd tarczy 4.0.
[11]?Art. 15 gf tarczy 4.0.
[12]?Art. 15gb tarczy 4.0.
[13]?Ibidem.
[14] Art. 15zs ust. 6 tarczy 4.0.
[15] Art. 15zzra tarczy 4.0.
[16] Uzasadnienie do tarczy 4.0, do pobrania ze strony https://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=382.
[17] Dz.U. z 2020 r., poz. 814.
[18] Art. 15 ust. 1 tarczy 4.0.
[19] Art. 16 ust. 3 pkt 1?3 tarczy 4.0.
[20] Art. 18 tarczy 4.0.
[21] https://www.rp.pl/Prawo-w-firmie/306079949-Marek-Nieduzak-wiceminister-rozwoju-To-juz-ostatnia-tarcza-antykryzysowa.html, dostęp: 20 lipca 2020 r.
