6 czerwca 2018 r. odbyło się uroczyste otwarcie nowej siedziby sądów zamojskich, połączone z jubileuszem 100-lecia utworzenia Sądu Okręgowego w Zamościu.
Sąd Okręgowy w Zamościu powstał 1 czerwca 1918 r., na mocy reskryptu Rady Regencyjnej Królestwa Polskie-go. Po ogłoszeniu niepodległości Państwa Polskiego orzekał jako sąd powszechny przez cały okres między-wojenny. Funkcjonował także w czasie okupacji niemieckiej i w pierwszych latach Polski Ludowej do 1951 r., kiedy został zlikwidowany w następstwie reformy sądowej. W jego miejsce utworzono w Zamościu Sąd Powiatowy, potem w 1975 r. Sąd Wojewódzki, a następnie w jego miejsce w 1999 r. przywrócono Sąd Okręgowy.
Siedzibą tych sądów był pałac Zamoyskich, pozyskany dla celów sądowych w 1918 r. przez pierwszego prezesa Sądu Okręgowego w Zamościu Romualda Jaśkiewicza, osobę cieszącą się wielkim szacunkiem społeczności lokalnej. W uznaniu jego zasług dla miasta skwer przed pałacem Zamoyskich otrzymał jego imię.
Pałac Zamoyskich służył sądownictwu blisko 100 lat. W jego pomieszczeniach w okresie międzywojennym urzędowały prokuratura, sądy pokoju, a następnie sąd grodzki, zaś w oficynach mieściła się kancelaria notarialna m.in. Bolesława Leśmiana. W czasach nam już bliższych w gmachu urzędował także Sąd Rejonowy w Zamościu. Z uwagi na ograniczone możliwości lokalowe pałacu i jednocześnie rosnącą strukturę wewnętrz-ną sądów niektóre wydziały Sądu Okręgowego i Sądu Rejonowego znalazły pomieszczenia w innych budynkach, pozyskanych tymczasowo na te potrzeby.
Sytuację zmieniło wybudowanie nowego gmachu sądowego w Zamościu przy ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 11, w którym umieszczono cały Sąd Okręgowy (w prawym skrzydle) i Sąd Rejonowy (w lewym skrzydle). Inwestycję zrealizowano w latach 2011?2017 i kosztowała ona ponad 122 mln zł. Parter budynku przeznaczony jest do obsługi interesantów. Tutaj umieszczono biura podawcze i obsługi interesanta, czytelnie akt, kasy oraz Krajowy Rejestr Karny. Na piętrach znajdują się wydziały sądowe, które zostały umieszczone przy salach rozpraw (jest ich 47, w tym sale konferencyjne oraz sale dla potrzeb procesu karnego z odpowiednimi zabezpieczeniami i odrębnymi ciągami komunikacyjnymi dla oskarżonych tymczasowo aresztowanych). Wydzielono tzw. strefy sędziowskie, bez możliwości wstępu dla osób trzecich. Znajdują się tam gabinety sędziowskie oraz pokoje dla asystentów. Jednocześnie strefy sędziowskie mają bezpośrednią łączność komunikacyjną z salami rozpraw, co powoduje, że składy orzekające nie mają kontaktu z oczekującymi na sprawę stronami. Przestronne korytarze z wydzielonymi poczekalniami zostały przyozdobione galerią fotografików zamojskich.
W uroczystościach związanych z otwarciem tego nowoczesnego obiektu uczestniczyli w charakterze gości przedstawiciele resortu sprawiedliwości z podsekretarzem stanu Łukaszem Piebiakiem, prezesi sądów i szefowie prokuratur z okręgu apelacji lubelskiej, dziekani samorządów prawniczych oraz lokalne władze rządowe i samorządu terytorialnego. W trakcie uroczystości prezes Sądu Okręgowego Jerzy Żurawicki przed-stawił przebieg inwestycji oraz zalety nowej siedziby, zaś działalność sądów zamojskich w pałacu Zamoyskich oraz realia życia sędziów w okresie międzywojennym przybliżył zgromadzonym dziekan Rady OIRP w Lublinie Arkadiusz Bereza.
