Wzięcie aktywnego udziału w debacie o strategii działania CCBE oraz szeroka informacja o nowych unijnych aktach prawnych, które wpłyną na aktywność zawodową radców prawnych i adwokatów, będą głównym zadaniem polskiej delegacji do CCBE.
W tym roku będziemy obchodzić 20. rocznicę pełnego członkostwa Polski w Radzie Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE) – międzynarodowej organizacji działającej w imieniu ponad miliona prawników europejskich. W organizacji tej zrzeszone są samorządy prawnicze na poziomie krajowym, grupujące przedstawicieli zawodów prawniczych ze wszystkich 30 państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz ze Szwajcarii i z Wielkiej Brytanii. Ponadto w CCBE działa 13 krajowych samorządów prawniczych z innych państw, mających status członków stowarzyszonych (jak Turcja, Albania, Mołdawia i Ukraina) lub obserwatorów (m.in. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan).
Utworzona w 1960 r. Conseil des barreaux européens reprezentuje organizacje członkowskie wobec instytucji europejskich – Komisji Europejskiej, Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawach dotyczących wymiaru sprawiedliwości, rządów prawa oraz praw człowieka. Ponadto CCBE ma dwie specjalne komisje („stałe delegacje”) – przy Europejskim Trybunale Praw Człowieka oraz przy Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Sądzie UE i Sądzie EFTA.
W ostatnich latach aktywność CCBE skupia się głównie na kwestiach związanych z respektowaniem praw człowieka, sytuacji prawnej uchodźców i migrantów, wykorzystaniu nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości i codziennej pracy prawników oraz zapewnieniem pełnego respektowania fundamentalnych wartości naszego zawodu, a także na udziale w przygotowaniu treści konwencji Rady Europy o ochronie zawodu prawnika. Wiele z podejmowanych działań stanowi reakcję na przejawy negatywnych zjawisk. Są to m.in.: interwencje na rzecz zagrożonych prawników na całym świecie; wspieranie działań Unii Europejskiej, mających na celu ograniczenie zdolności Rosji do dalszego prowadzenia agresywnej wojny w Ukrainie; organizowanie szkoleń dotyczących kwestii prawnych związanych np. z konfliktami zbrojnymi i etnicznymi, przygotowywanych wspólnie z utworzoną przez organizacje członkowskie CCBE Europejską Fundacją Prawników (ELF). W bieżącym roku odbędzie się też debata o strategii działania CCBE i roli prawników w ciągle zmieniającej się rzeczywistości społecznej i prawnej.
CCBE prowadzi także wieloletnie, regularne projekty, m.in. opracowuje informacje na potrzeby unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości (coroczny przegląd zawierający dane porównawcze dotyczące efektywności, jakości i niezależności systemów wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich UE) oraz corocznego sprawozdania komisji na temat praworządności. Od 2014 r. CCBE organizuje Europejski Dzień Prawnika, za każdym razem z innym tematem przewodnim, podczas którego radcowie prawni i adwokaci popularyzują kluczowe zagadnienia, związane z wykonywaniem zawodu.
Zgodnie z zasadami działania CCBE każde państwo ma jedną delegację, nawet jeżeli na jego obszarze funkcjonuje kilka samorządów prawniczych, które należą do tej organizacji. Tak jest również w przypadku polskiej delegacji do CCBE, tworzonej przez Krajową Izbę Radców Prawnych oraz Naczelną Radę Adwokacką. Oba samorządy przewodniczą delegacji rotacyjnie, współdziałając i wspólnie uzgadniając stanowisko Polski. Od 1 stycznia 2024 r. to nasz samorząd przewodniczy polskiej delegacji, a autor niniejszego artykułu kieruje jej pracami.
CCBE działa poprzez swoje organy: Sesję Plenarną, odbywającą się dwa razy w roku i podejmującą decyzje w najważniejszych sprawach; Komitet Stały, który obraduje trzy–cztery razy w roku i uchwala stanowiska oraz wytyczne w sprawach istotnych dla zawodów prawniczych; a także Prezydencję, składającą się z powoływanego na rok prezesa oraz trzech wiceprezesów, którzy przez trzy kolejne roczne kadencje przygotowują się do pełnienia funkcji prezesa CCBE. Od 1 stycznia 2024 r. funkcję prezesa CCBE pełni szwajcarski adwokat Pierre-Dominique Schupp.
Delegacje krajowe decydują o polityce organizacji, opierając się na intensywnej pracy 26 komisji i grup roboczych, w ramach których współpracują praktycy z całej Europy i z każdej tradycji prawnej. Są oni wspierani przez sekretariat zapewniający obsługę organów CCBE oraz zatrudnionych przez „centralę” CCBE koordynatorów-doradców prawnych. Komisje i grupy robocze opracowują projekty stanowisk, wytycznych, rekomendacji i zaleceń, które następnie są przyjmowane przez Komitet Stały lub Sesję Plenarną. Ponieważ wchodzący w skład komisji i grup roboczych eksperci są praktykami, CCBE ma możliwość szybkiego przygotowania fachowych odpowiedzi na zapytania i ankiety unijnych instytucji. W tym zakresie CCBE stała się dla nich sprawdzonym źródłem wiedzy.
Przemysław Kamil Rosiak przewodniczący polskiej delegacji do CCBE
