Kto ma obowiązek wystawić PIT-11?

W SYTUACJI, GDY WYPŁATA ZASĄDZONEGO PRZEZ SĄD ZADOŚĆUCZYNIENIA WRAZ Z ODSETKAMI WPŁYNĘŁA NA KO2NTO RADCY PRAWNEGO, NIE JEST ON ZOBOWIĄZANY DO SPORZĄDZENIA INFORMACJI PIT-11 ORAZ PRZESŁANIA JEJ URZĘDOWI SKARBOWEMU. TO TOWARZYSTWO UBEZPIECZENIOWE WYPŁACAJĄCE ŚWIADCZENIE NA RZECZ POSZKODOWANEGO MA TAKI OBOWIĄZEK.

Obowiązki podatkowe nie omijają radców prawnych. Pamiętamy spór dotyczący przychodów uzyskiwanych przez radców prawnych z tytułu pomocy prawnej z urzędu. Pierwsza interpretacja była niekorzystna dla radców prawnych.  

Radca, którego ona dotyczyła, zaskarżył tę interpretację. I wygrał zarówno przed WSA, jak i NSA. Fiskus, rozpatrując ponownie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, zgodził się już z radcą prawnym. Tym razem fiskus uznał, że kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika (radcę prawnego) ustanowionego z urzędu jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu. Forma organizacyjna, w jakiej radca prawny wykonuje zawód, decyduje o jego statusie w sferze prawnopodatkowej. Jeżeli pomoc prawną świadczy radca prawny wykonujący zawód w ramach spółki osobowej, usługodawcą jest spółka osobowa. Tym samym otrzymywane przez radcę prawnego przychody z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu stanowią przychód z działalności gospodarczej spółki komandytowej. Oznacza to, że sądy nie są uprawnione do potrącania podatku z wynagrodzenia należnego w związku z pomocą prawną świadczoną z urzędu (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 września 2015 r., 
IBPB-2-1/4511-220/15/BJ).

CZY RADCA PRAWNY MA OBOWIĄZKI JAKO PŁATNIK?

Tym razem sprawa dotyczyła kwestii, kto ma obowiązki płatnika w opisywanym przypadku. Prawniczka prowadząca kancelarię radcy prawnego reprezentowała w sądzie osobę fizyczną w sprawie o zadośćuczynienie przeciwko P. na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. Sąd zasądził na rzecz osoby fizycznej zadośćuczynienie wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie. Płatność została w całości przekazana na rachunek bankowy podatniczki, zgodnie z udzielonym przez klienta ? osobę fizyczną ? upoważnieniem. 
Z zasądzonego świadczenia prawniczka pobrała prowizję zgodną z umową ? jako wynagrodzenie, a pozostałą kwotę przelała na rachunek bankowy klienta ? osoby fizycznej. Wystawiła paragon fiskalny z tytułu otrzymanego wynagrodzenia, uprzedzając osobę fizyczną, że od kwoty otrzymanej z tytułu zasądzonych odsetek od zadośćuczynienia należy opłacić podatek oraz że kwota z tytułu zasądzonych odsetek stanowić będzie przychód, który należy wykazać w zeznaniu rocznym. Poinformowała również, że pozwane towarzystwo powinno sporządzić PIT-8C/PIT-11 i przesłać go do urzędu skarbowego. Zwróciła się do towarzystwa z zapytaniem, czy będzie sporządzało deklarację podatkową. Pozwane towarzystwo ubezpieczeniowe odmówiło sporządzenia deklaracji podatkowej oraz oświadczyło, że do tego zobowiązana jest prawniczka, tj. kancelaria radcy prawnego, która reprezentowała osobę fizyczną przed sądem i która otrzymała wynagrodzenie prowizyjne od zasądzonego od towarzystwa roszczenia. Towarzystwo oświadczyło, że to radczyni jest zobowiązana do sporządzenia PIT-11 i wysłania go do urzędu skarbowego.

W spornej sytuacji nie pozostało nic innego jak wystąpić o interpretację indywidualną, co też podatniczka uczyniła. Zadała organom skarbowym pytanie, który podmiot zobowiązany jest do sporządzenia deklaracji z tytułu zasądzonych odsetek za opóźnienie od zadośćuczynienia na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego PIT-8C/PIT-11 dla osoby fizycznej w przedstawionym stanie faktycznym. Przedstawiając własne stanowisko we wniosku o interpretację, radczyni argumentowała, że to towarzystwo jest zobowiązane do sporządzenia informacji o wysokości przychodów z tytułu odsetek za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania cywilnoprawnego (odsetek z tytułu niewypłacenia zadośćuczynienia w terminie przewidzianym przepisami prawa) oraz do przekazania tej informacji do urzędu skarbowego.

WYPŁATA NA RZECZ POSZKODOWANEGO

Niekwestionowane jest to, że przedmiotowe odsetki są przychodem osoby fizycznej ? klienta radczyni. Co do tego nie ma wątpliwości. Stanowią one tzw. przychody z innych źródeł.

Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12?14 i art. 17.

PŁATNIK MA OBOWIĄZKI

Z kolei w myśl art. 42a ust. 1 ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów prdynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, 
urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Oceniając przedstawiony we wniosku stan faktyczny, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 lipca 2020 r., nr 0115-KDIT2.4011.380.2020.1.RS, stwierdził, że w niniejszej sprawie radczyni nie jest podmiotem zobowiązanym do sporządzenia informacji PIT-11 oraz przesłania jej urzędowi skarbowemu, bowiem wypłata należności w rozumieniu art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonana została przez towarzystwo, które jednocześnie ponosi ciężar finansowy tej operacji, na rzecz poszkodowanego uprawnionego do otrzymania świadczenia.

Dyrektor KIS podkreślił, że przekazanie płatności na rachunek bankowy radczyni nastąpiło zgodnie z udzielonym przez osobę fizyczną upoważnieniem, jednak w oparciu o zawartą umowę radczyni zobowiązana była do przekazania na rachunek bankowy klienta otrzymanej kwoty po pobraniu należnej jej prowizji.

W konsekwencji stanowisko radczyni należało uznać za prawidłowe.

Warto podkreślić, że zgodnie z ustalonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 9 grudnia 2019 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2397) wzorem informacji PIT-8C dotyczy ona wyłącznie niektórych dochodów z kapitałów pieniężnych. Natomiast w przypadku podlegających opodatkowaniu należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, właściwe jest ich ujęcie w informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-11.