15 lutego weszły w życie przepisy nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym wprowadzające nowe obowiązki dla wielu podmiotów prowadzących działalność m.in. oświatową, wychowawczą,
religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową etc., w której przebywają lub mogą przebywać małoletni. W celu zapewnienia bezpiecznych relacji między małoletnim a personelem danego podmiotu na pracodawców został nałożony obowiązek sprawdzenia, czy kandydat do pracy nie figuruje
w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Z drugiej strony osoba ubiegająca się o stanowisko w danym podmiocie została zobowiązana do przedstawienia informacji z Krajowego Rejestru Karnego, czy nie była karana za przestępstwa seksualne lub odpowiadające im czyny zabronione określone w Kodeksie karnym. To był etap pierwszy.
Przed nami etap drugi nowelizacji, czyli obowiązek wprowadzenia i utrzymywania tzw. standardów ochrony małoletnich. Przy czym obowiązek ten należy zrealizować w terminie do 15 sierpnia, ponieważ po tym terminie nowe przepisy będą już w pełni egzekwowane przez organy kontrolne. Ogólnie rzecz ujmując, intencją prawodawcy było opracowanie i wprowadzenie procedur ochrony małoletnich przed skrzywdzeniem oraz przestępczością na tle seksualnym. Ale uwaga, standardy ochrony małoletnich nie powinny być oparte na jednym uniwersalnym wzorze, lecz przygotowane oraz dostosowane do rodzaju podmiotu i jego działalności. Podmiot będzie zobligowany m.in. do ustanowienia procedur interwencyjnych, zasad zapewniających bezpieczne relacje między małoletnim a personelem, upoważnienia konkretnych osób do składania zawiadomień o popełnieniu przestępstwa przeciwko małoletniemu, zawiadamiania sądów opiekuńczych czy wszczynania procedury ,,Niebieskiej Karty”, jak również sposobu dokumentowania i zasad przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów. Personel podmiotu ma zostać przeszkolony, jak wdrożyć, stosować i dokumentować niepożądane zdarzenia oraz jak realizować zasady ustalania planu wsparcia małoletniego. Podmioty zobowiązano, co najmniej raz na dwa lata, do dokonywania oceny standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami.
A jak to wygląda w praktyce? Standardy ochrony małoletniego mogą być potraktowane albo jako obowiązek, który trzeba wykonać, żeby nie było kary, albo jako możliwość zmiany, wprowadzenia jasnych procedur w celu zapewnienia bezpieczeństwa małoletnim. Wszystkie podmioty mające kontakt z dzieckiem powinny wypracować takie standardy, które będą dostosowane do specyfiki ich działalności. Wymaga to analizy, gdzie w tym danym przypadku istnieją newralgiczne dla bezpieczeństwa małoletnich miejsca, na co powinniśmy zwrócić uwagę.
Nie czekając na upływ ostatecznego terminu, wiele podmiotów już wprowadziło nowe procedury. Ale wciąż standardy ochrony małoletnich wywołują wiele emocji u osób zajmujących się opieką nad dziećmi. I choć każdy zgodzi się z tym, że dzieci i młodzież za wszelką cenę trzeba chronić przez różnymi for-
mami przemocy ze strony dorosłych, nie każdemu podobają się znowelizowane przepisy. Kolejne, uciążliwe obowiązki, nadinterpretacje i ograniczenie kontaktów w mediach społecznościowych. A przecież standardy ochrony małoletnich nie zabraniają budowania więzi z małoletnimi. Nadal można pomagać dziecku czy budować z nim relację. Dziecko podobnie jak dorosły wymaga szacunku, jest pełnoprawnym członkiem społeczeństwa, któremu przysługuje prawo do godności i ochrony przed wszelką formą przemocy, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Nie można go poniżać czy stosować wobec niego przemocy, należy uwzględniać jego wolę. Zachowanie standardów ochrony dzieci jest kluczowe dla ich zdrowego i zrównoważonego rozwoju. Szacunek, unikanie przemocy i uwzględnianie woli dziecka to fundamenty, które powinny kierować każdym, kto zajmuje się opieką nad najmłodszymi. Emocje towarzyszące tym standardom są naturalnym wynikiem ich znaczenia i wpływu na życie zarówno dzieci, jak i dorosłych. Priorytetem powinno być zawsze dobro dziecka, które zasługuje na bezpieczne, wspierające i pełne szacunku środowisko.
