Obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy
Prawo budowlane, może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli spełnia kryteria bycia budynkiem wymienione w tym przepisie, a jego wyróżniającą
cechą jest powierzchnia użytkowa ? stwierdził NSA w uchwale.
Wiesława Moczydłowska – redaktor, wykładowca, specjalistka od rachunkowości i podatków
Naczelny Sąd Administracyjny wydał ciekawą uchwałę dotyczącą opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości.
Podatek od nieruchomości
za budowle czy za budynki
Spór skarżącej z organami w postępowaniu podatkowym o nadpłatę skoncentrował się na kwestii opodatkowania obiektów magazynowych (silosów), znajdujących się pod nimi tuneli oraz urządzeń technicznych znajdujących się na dachu silosów oraz w tunelach.
W ocenie spółki silosy spełniają przesłanki określone w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, są bowiem trwale związane z gruntem, wydzielone z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadają fundamenty i dach, a tym samym powinny być opodatkowane jako budynki. Z kolei urządzenia techniczne i instalacje znajdujące się na dachu silosów oraz w tunelach nie stanowią w ocenie skarżącej odrębnych obiektów budowlanych.
Z kolei zdaniem organów skarbowych silosy z tunelami oraz górnymi obudowami podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowle, nie jako budynki.
Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Oddalając ją, sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organów podatkowych.
Spółka wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA, rozpoznając zarzuty tej skargi, doszedł do przekonania, że zagadnienie prawne budzi poważne wątpliwości i postanowieniem z 13 lipca 2021 r.,
III FSK 1611/21, przekazał je do rozpoznania w poszerzonym składzie tego sądu, zadając pytanie, ?czy obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. ? Prawo budowlane w związku z art. 1a
ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych??.
Swoje stanowiska przedstawili też Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
W dniu 29 września 2021 r. NSA w składzie siedmiu sędziów podjął następującą uchwałę:
?Obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu
art. 3 pkt 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. ? Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 ze zm.) w związku z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach
i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. nr 63, poz. 613 ze zm.), może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli spełnia kryteria bycia budynkiem wymienione w tym przepisie, a jego wyróżniającą cechą jest powierzchnia użytkowa,
o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach
i opłatach lokalnych? (III FPS 1/21).
NSA dokonał głębokiej analizy. W uzasadnieniu uchwały przypomniał, że nowelą, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r., dokonano zmiany definicji obiektu budowlanego. Zgodnie z obowiązującą od tej daty definicją za obiekt budowlany należy uznać ?budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych?.
W wyniku dokonanej zmiany legislacyjnej definicją obiektu budowlanego (budynku, budowli albo obiektu małej architektury) objęte zostały instalacje zapewniające możliwość użytkowania tego obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Nadto uznanie danego obiektu za obiekt budowlany uzależnione zostało od wzniesienia go z użyciem wyrobów budowlanych.
Do kategorii budowli objętych opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości jako przedmiot opodatkowania mogą zostać zaliczone tylko te obiekty, które zostały wyszczególnione w ustawie, w tym przede wszystkim
w art. 3 pkt 3 u.p.b.
Z kolei po uwzględnieniu nazwy wymienionych w art. 3 pkt 3 u.p.b. obiektów budowlanych można wnioskować, że niektóre z nich mogą być identyfikowane podwójnie, tzn. również jako budynek z uwagi na posiadanie cech budynku wymienionych w art. 3 pkt 2 tej ustawy. Wspomniany przepis wymienia również pewne kategorie, które z istoty swojej i charakteru technicznego budynkiem być nie mogą (np. wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe).
NSA wyraził m.in. pogląd, że pojęcie trwałego związania z gruntem oznacza zarówno posiadanie przez budynek fundamentów, które są usytuowane poniżej poziomu terenu (wkopane w grunt), jak i trwałego (sztywnego, stabilnego, ciągłego, niezmiennego) powiązania obiektu z tymi fundamentami. Nie będzie trwale związany z gruntem taki obiekt budowlany, w którym dolna płaszczyzna postumentu (podbudowy) znajduje się na poziomie terenu, a jego przeniesienie lub rozebranie nie wiąże się z wykonaniem robót ziemnych.
Interpretacja ogólna w sprawie opodatkowania wynajmu nieruchomości
Godna uwagi jest interpretacja ogólna Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 8 października 2021 r.
w sprawie opodatkowania wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe. Interpretacja dotyczy zakresu zastosowania zwolnienia od podatku od towarów
i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tj. zwolnienia od podatku usług w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.
W praktyce rynkowej często występują modele transakcji, w których pomiędzy podmiotem wynajmującym nieruchomość a finalnym beneficjentem świadczenia ? osobą fizyczną zamieszkującą nieruchomość ? występuje podmiot pośredniczący. Jako przykład tego typu schematu świadczenia wskazać można sytuację wynajmowania/wydzierżawienia nieruchomości przez jej właściciela dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, który z kolei wynajmuje/wydzierżawia tę nieruchomość innym podmiotom (na cele mieszkaniowe lub na inne cele).
W przypadku takiego modelu powstawały wątpliwości co do charakteru wynajmowania dokonywanego przez właściciela nieruchomości na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą ? w kontekście warunku zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT,
tj. wyłącznie celu mieszkaniowego tego świadczenia lub wykonywania takich czynności na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
W związku z licznymi wątpliwościami interpretacyjnymi oraz ze stwierdzonymi przypadkami niejednolitego stosowania przez organy podatkowe ww. regulacji w zakresie zwolnienia od podatku, w szczególności w odniesieniu do przesłanki celu mieszkaniowego takich świadczeń, zdecydowano się na wydanie interpretacji ogólnej.
W tej właśnie kwestii, tj. w zakresie przesłanki dotyczącej dokonywania wynajmu wyłącznie na cele mieszkaniowe, powstawały liczne wątpliwości w zakresie uznania, czy warunek ten jest spełniony również wtedy, gdy najemcą nieruchomości o charakterze mieszkalnym jest podmiot gospodarczy, którego celem jest dalszy podnajem wynajętej nieruchomości na rzecz osób trzecich w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych.
Minister w interpretacji ogólnej stwierdził, że usługa wynajmu bądź dzierżawy nieruchomości (lub jej części) o charakterze mieszkalnym (np. lokalu mieszkalnego), świadczona przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług na rzecz podmiotu gospodarczego (innego niż społeczna agencja najmu), który wykorzystuje wynajmowaną nieruchomość na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, np. podnajmuje tę nieruchomość innym podmiotom na cele mieszkaniowe, podlega opodatkowaniu z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT. Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, nie ma w tym przypadku zastosowania, gdyż nie jest spełniony warunek dotyczący realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia (podmiotu gospodarczego). Zwolnieniem od podatku jest natomiast objęta usługa wynajmu lub dzierżawy nieruchomości (lub jej części)
o charakterze mieszkalnym świadczona przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług na rzeczspołecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a
ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
