Choć najważniejsze jest dzisiaj zdrowie nasze i naszych najbliższych, istnieje konieczność zachowania ciągłości funkcjonowania samorządu radców prawnych i ? co jeszcze ważniejsze ? polskiego wymiaru sprawiedliwości. Przedstawiciele Krajowej Rady Radców Prawnych proponują rozwiązania, które mogą pomóc przejść przez ten trudny czas.
ZMIANY REGULAMINU DZIAŁALNOŚCI SAMORZĄDU
W związku z realnym zagrożeniem epidemicznym w Polsce Krajowa Rada Radców Prawnych podczas posiedzenia na początku marca uchwaliła zmiany Regulaminu działalności samorządu radców prawnych i jego organów. Dotyczą one alternatywnego sposobu działania Prezydium KRRP oraz zabezpieczenia jego składu osobowego.
UCHWAŁY PREZYDIUM W TRYBIE OBIEGOWYM
Uchwalone zmiany Regulaminu wprowadziły możliwość podejmowania uchwał przez Prezydium Krajowej Rady poza posiedzeniem, w trybie obiegowym drogą elektroniczną. Wyjątkiem są uchwały w sprawach, w których Prezydium KRRP sprawuje czynności należące do zakresu działania Krajowej Rady Radców Prawnych na podstawie art. 59 ust. 4 ustawy o radcach prawnych. ? Wprowadzenie takiego rozwiązania jest uzasadnione ze względu na konieczność zabezpieczenia sprawnego funkcjonowania Prezydium KRRP w sytuacjach wyjątkowych i nieprzewidzianych, jak np. epidemia choroby zakaźnej i powiązana z tym niemożność przybycia na jego posiedzenie poszczególnych członków z uwagi na izolację w miejscu pobytu oraz ewentualnie wprowadzane administracyjne zakazy przemieszczania się ? wskazuje dr hab. Rafał Stankiewicz, kierownik Ośrodka Badań Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.
Kompetencję w zakresie decyzji o podejmowaniu uchwał w trybie obiegowym powierzono Prezesowi KRRP. Projekt uchwały, która miałaby być podjęta w trybie obiegowym, przesyłany będzie członkom Prezydium wraz z określeniem terminu na oddanie głosu.
SKŁAD OSOBOWY PREZYDIUM
W Regulaminie wprowadzono również zmiany mające na celu zabezpieczenie możliwości działania Prezydium Krajowej Rady i należytego wypełniania jego zadań w sytuacji przeszkody w wykonywaniu obowiązków przez funkcyjnego członka Prezydium. ? Rozwiązania te znajdą zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych. Ich wprowadzenie jest szczególnie uzasadnione w obecnej sytuacji zagrożenia epidemicznego i możliwej niedyspozycji chorobowej części członków Prezydium ? wskazuje kierownik OBSiL.
Przed zmianami par. 51 ust. 1 Regulaminu stanowił, że w razie wygaśnięcia mandatu lub trwałej niemożności pełnienia funkcji przez prezesa jego obowiązki wykonuje wiceprezes, zaś jeżeli w Krajowej Radzie wybrano więcej niż jednego wiceprezesa, obowiązki prezesa wykonuje wiceprezes wyznaczony przez Krajową Radę w trybie par. 50 zdanie drugie (zgodnie z którym, określając zakres obowiązków wiceprezesów, Krajowa Rada wyznacza wiceprezesa do wykonywania obowiązków, o których mowa w par. 51). Wiceprezes wykonuje obowiązki prezesa do czasu wyboru nowego prezesa. Z kolei par. 51 ust. 3 stanowił, że w razie przejściowej przeszkody w wykonywaniu obowiązków przez prezesa jego obowiązki wykonuje wiceprezes, a jeśli w Prezydium Krajowej Rady wybrano więcej niż jednego wiceprezesa ? wiceprezes wyznaczony przez prezesa. Gdy prezes nie jest w stanie wyznaczyć wiceprezesa, stosuje się ust. 1 par. 51.
W uchwalonych zmianach uzupełniono par. 51 Regulaminu, wskazując, że jeżeli wiceprezes uprawniony do wykonywania obowiązków prezesa nie jest w stanie wykonywać tych obowiązków, a Prezydium Krajowej Rady wybrało więcej niż jednego wiceprezesa, obowiązki te wykonuje najstarszy wiekiem z pozostałych wiceprezesów.
W zmienionym Regulaminie znalazły się też zapisy dotyczące wyznaczania przez prezesa osoby zastępującej w razie potrzeby sekretarza i skarbnika do czasu ich wyznaczenia przez Krajową Radę.
ZMIANY LEGISLACYJNE DOTYCZĄCE FUNKCJONOWANIA WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI
Nikomu nie trzeba chyba wyjaśniać, jak ogromnym zagrożeniem dla prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości może być przedłużający się stan zagrożenia epidemicznego. Z apelem i gotowymi rozwiązaniami dla zabezpieczenia obrotu prawnego zwrócił się w liście do Prezesa Rady Ministrów Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz. Przypomniał w piśmie, że członkowie samorządu radców prawnych, prowadzący działalność gospodarczą w ramach kancelarii prawnych, wykonują zawód zaufania publicznego. ? Są oni przedsiębiorcami ponoszącymi określone zobowiązania publiczno-prawne. Obecny stan zagrożenia epidemicznego w sposób istotny ogranicza tę działalność zawodową i wymaga wsparcia ze strony państwa.
Prezes, wypowiadając się w imieniu największego, grupującego blisko 50 tys. radców prawnych i aplikantów radcowskich samorządu prawniczego w Polsce, powołał się na stanowisko samorządu, zgodnie z którym w okresie od dnia ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego aż do dnia ogłoszenia jego zakończenia zawieszeniu z mocy prawa powinien ulec bieg terminów procesowych (ustawowych) i sądowych. Zawieszenie dotyczyłoby postępowań sądowych i administracyjnych, także w zakresie zawieszenia biegu terminów doręczenia korespondencji.
Do listu załączono stanowisko Prezydium KRRP z 16 marca 2020 r. dotyczące konieczności dokonania pilnych zmian legislacyjnych regulujących funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego związanego z pandemią koronawirusa. Znajduje się w nim apel o podjęcie w trybie pilnym zmian ustawowych pozwalających na zachowanie ładu w działalności wymiaru sprawiedliwości, w tym w szczególności zmian dotyczących obrońców i pełnomocników profesjonalnych reprezentujących klientów, które będą gwarantowały zachowanie porządku prawnego i pełnego bezpieczeństwa prawnego obywateli Rzeczypospolitej w warunkach obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego. Wraz ze stanowiskiem przygotowane zostały konkretne propozycje legislacyjne, tj. projekt ustawy o zmianie ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
W TROSCE O BEZPIECZEŃSTWO BENEFICJENTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
Samorząd radców prawnych zwrócił się również w ostatnich dniach do starostów i prezydentów miast z prośbą
o podjęcie działań umożliwiających radcom prawnym bezpieczne świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej. Nieodpłatna pomoc prawna w obecnej sytuacji może być dla wielu obywateli szansą uzyskania porad prawnych w różnych aspektach życia codziennego. Jak zaznaczono w apelu ? bezpośredni kontakt pomiędzy osobami uczestniczącymi w udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej zwiększa zagrożenie rozprzestrzeniania się wirusa i tym samym zagraża bezpośrednio bezpieczeństwu nas wszystkich.
POMOC KOLEŻEŃSKA W TRUDNYCH CZASACH
16 marca Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz zaapelował także do wszystkich członków samorządu radcowskiego, aby nie zapomnieć o wzajemnym wsparciu.
? Testem dla nas wszystkich są sytuacje trudne, nadzwyczajne. W takiej się teraz znajdujemy. Samorząd jest powołany po to, by pomagać i otaczać opieką swoich członków ? napisał Prezes.
W apelu podano przykład inicjatywy w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Olsztynie, w ramach której aplikanci i młodzi radcowie prawni pomagają radcom seniorom. Pomagają im w codziennych zakupach i życiowych sprawunkach. Tak by mieli oni jak najmniejszy kontakt z potencjalnymi źródłami epidemii.
Maciej Bobrowicz zachęca wszystkich do rozpowszechnienia idei ?Aplikanci/radcowie ? seniorom?. ? Niech w każdej izbie radcowskiej powstanie zespół ludzi dobrych serc. Zespół, który będzie dbał o najstarszych radców prawnych. Radcowski task force, który zjawi się tam, gdzie są najbardziej potrzebujący. Pamiętajmy, że nasza postawa w dobie pandemii świadczy o tym, kim jesteśmy. Świadczy o naszym człowieczeństwie i humanizmie. Pomagajmy sobie ? nieśmy serce i uśmiech. Pokażmy, że radcowie prawni to ludzie o kryształowych sercach ? zaapelował.
